Εκτίμηση κινδύνου
Η εκτίμηση κινδύνου αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής προσέγγισης για την πρόληψη επαγγελματικών ατυχημάτων και ασθενειών. Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για το γεγονός αυτό. Εάν η διαδικασία εκτίμησης κινδύνου – η έναρξη της διαδικασίας διαχείρισης της υγείας και της ασφάλειας – δεν διεξαχθεί σωστά ή καθόλου, καθίσταται εξαιρετικά απίθανο να προσδιοριστούν ή εφαρμοστούν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα.Κάθε χρόνο, εκατομμύρια εργαζόμενοι στην ΕΕ είτε τραυματίζονται είτε βλάπτουν σοβαρά την υγεία τους κατά την εργασία. Για το λόγο αυτό είναι τόσο σημαντική η εκτίμηση κινδύνου, καθώς αποτελεί το κλειδί για ασφαλείς και υγιείς χώρους εργασίας. Η εκτίμηση κινδύνου αποτελεί μια δυναμική διαδικασία που επιτρέπει στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς να εφαρμόζουν ενεργή πολιτική διαχείρισης των κινδύνων στο χώρο εργασίας.Για τους λόγους αυτούς, είναι σημαντική η τακτική διεξαγωγή εκτιμήσεων σε επιχειρήσεις κάθε είδους και μεγέθους. Η σωστή εκτίμηση κινδύνου περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη διασφάλιση ότι όλοι οι συναφείς κίνδυνοι (όχι μόνο οι άμεσοι και οι προφανείς) λαμβάνονται υπόψη, τον έλεγχο της αποδοτικότητας των μέτρων ασφάλειας που έχουν υιοθετηθεί, την καταγραφή των αποτελεσμάτων της εκτίμησης και την τακτική αναθεώρηση της εκτίμησης, ώστε να παραμένει επίκαιρη.Οι επικίνδυνες ουσίες – κάθε υγρό, αέριο, ή στερεό που θέτει σε κίνδυνο την υγεία ή την ασφάλεια των εργαζομένων – απαντώνται σχεδόν σε όλους τους χώρους εργασίας. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκατομμύρια εργαζόμενοι έρχονται σε επαφή με χημικούς και βιολογικούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία τους.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 19 % των εργαζομένων στην ΕΕ εκτίθεται σε τοξικές αναθυμιάσεις κατά το ένα τέταρτο, ή περισσότερο, του χρόνου εργασίας τους, ενώ το 15 % των εργαζομένων χειρίζεται επικίνδυνες ουσίες στην καθημερινή του εργασία.
Χωρίς σωστή διαχείριση των κινδύνων από τη χρήση επικίνδυνων ουσιών, η υγεία των εργαζομένων μπορεί να υποστεί διαφόρων ειδών βλάβες, οι οποίες ποικίλουν από ελαφρύ ερεθισμό των ματιών και του δέρματος έως άσθμα, προβλήματα στην αναπαραγωγική ικανότητα ή συγγενείς ανωμαλίες και καρκίνο. Ο βλάβες αυτές μπορεί να προκληθούν είτε μέσω μίας μόνο σύντομης έκθεσης, είτε μέσω πολλαπλών εκθέσεων και μακροχρόνιας συσσώρευσης ουσιών στο σώμα.
Βάσει νόμου, οι εργοδότες εντός της ΕΕ οφείλουν να προστατεύουν τους εργαζομένους τους από το ενδεχόμενο να υποστούν βλάβη από επικίνδυνες ουσίες στο χώρο εργασίας. Οι εργαζόμενοι οφείλουν να διεξάγουν εκτιμήσεις κινδύνου και να εφαρμόζουν τα ευρήματά τους. Η νομοθεσία διέπει επίσης τον προσδιορισμό και την επισήμανση των χιλιάδων διαφορετικών ουσιών που έχουν καταχωρηθεί στην αγορά της ΕΕ.
Η μείωση των κινδύνων κατά την εργασία με επικίνδυνες ουσίες δεν αποτελεί απλά ηθική και νομική απαίτηση – υπέρ αυτής συντρέχουν επίσης σοβαροί λόγοι επιχειρηματικής φύσης. Οι οργανισμοί επηρεάζονται αρνητικά όταν τα πράγματα δεν βαίνουν καλώς – λόγω μείωσης της παραγωγικότητας, αυξημένων ποινικών ευθυνών και αγωγών αποζημιώσεων – και το ίδιο ισχύει και για τους εργαζομένους.
Ευτυχώς βέβαια υπάρχει ένα ευρύ φάσμα οδηγιών και κατευθυντήριων γραμμών στη διάθεση των εργοδοτών και των εργαζομένων σχετικά με το χειρισμό των επικίνδυνων ουσιών. Υπάρχουν επίσης πολυάριθμα παραδείγματα καλής πρακτικής από ολόκληρη την ΕΕ.
Με την λήψη των κατάλληλων μέτρων, είναι δυνατόν να παραμείνουν οι εργαζόμενοι ασφαλείς κατά τη χρήση επικίνδυνων ουσιών.
Οι εργοδότες έχουν την υποχρέωση να παρέχουν στους εργαζομένους πληροφορίες για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι επικίνδυνες ουσίες και κατάρτιση για την ασφαλή χρήση τους. Οι κανονισμοί ισχύουν τόσο για τα πρϊόντα που διατίθενται στην αγορά όσο και για τα απόβλητα και τα υποπροϊόντα που προκύπτουν από τις παραγωγικές διαδικασίες.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη υγεία Η έκθεση σε συγκεκριμένες ουσίες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία των εργαζομένων. Ορισμένες ουσίες, όπως ο αμίαντος (ο οποίος μπορεί να προκαλέσει καρκίνο των πνευμόνων και μεσοθηλίωμα), έχουν πλέον απαγορευτεί ή τεθεί υπό αυστηρό έλεγχο. Ωστόσο, πολλές ουσίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως και μπορούν να προκαλέσουν επίσης σοβαρά προβλήματα υγείας, εάν δεν υπάρξει σωστή διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με αυτές. Οι επικίνδυνες ουσίες μπορούν να έχουν ποικίλες επιπτώσεις στην υγεία, όπως:
σοβαρές επιπτώσεις: δηλητηρίαση, ασφυξία, έκρηξη και πυρκαγιά
μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, για παράδειγμα: - αναπνευστικές ασθένειες (αντιδράσεις στους αεραγωγούς και στους πνεύμονες) όπως άσθμα, ρινίτιδα, αμιάντωση και πυριτίαση - επαγγελματικές καρκινοπάθειες (λευχαιμία, καρκίνος των πνευμόνων, μεσοθηλίωμα, καρκίνος της ρινικής κοιλότητας) επιπτώσεις στην υγεία που μπορούν να είναι ταυτόχρονα σοβαρές και μακροπρόθεσμες:- δερματικές παθήσεις - προβλήματα στην αναπαραγωγική ικανότητα και συγγενείς ανωμαλίες - αλλεργίες
ορισμένες ουσίες μπορούν να συσσωρευθούν στο σώμα (για παράδειγμα βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και υδράργυρος ή οργανικοί διαλύτες)
ορισμένες ουσίες μπορούν να έχουν σωρευτική επίπτωση
ορισμένες ουσίες μπορούν να διεισδύσουν μέσω του δέρματος
Όσοι εργαζόμενοι εκτίθενται τακτικά σε υγρά και χρησιμοποιούν νερό, το οποίο μπορεί να καταστείλει τη φυσική άμυνα του δέρματος, κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν δερματικά προβλήματα. Σε αυτό συμβάλει εξίσου η έκθεση του δέρματος σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και στην ηλιακή ακτινοβολία, καθώς και οι βιολογικοί κίνδυνοι. Η επίπονη σωματική εργασία μπορεί επίσης να ευνοήσει την αναρρόφηση επικίνδυνων ουσιών.
Ο ακριβής αρνητικός αντίκτυπος πολλών ουσιών στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον δεν είναι εντελώς γνωστός, αλλά αυτό ακριβώς είναι ένα από τα βασικά κίνητρα πίσω από το νέο σύστημα του REACH.
Η πρόληψη στο χώρο εργασίας θα πρέπει να ξεκινά με εξουδετέρωση, απαγόρευση, υποκατάσταση και άλλα μέτρα που ελαχιστοποιούν την ποσότητα και την ποιότητα των εκθέσεων σε επικίνδυνες ουσίες και παράγοντες. Κάτι τέτοιο απαιτεί τόσο καλύτερα συστήματα διαχείρισης της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας σε επίπεδο επιχειρήσεων, όσο και λειτουργικά συστήματα, στρατηγικές και εθνικά προγράμματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η εκτίμηση κινδύνου αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής προσέγγισης για την πρόληψη επαγγελματικών ατυχημάτων και ασθενειών. Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για το γεγονός αυτό. Εάν η διαδικασία εκτίμησης κινδύνου – η έναρξη της διαδικασίας διαχείρισης της υγείας και της ασφάλειας – δεν διεξαχθεί σωστά ή καθόλου, καθίσταται εξαιρετικά απίθανο να προσδιοριστούν ή εφαρμοστούν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα.Κάθε χρόνο, εκατομμύρια εργαζόμενοι στην ΕΕ είτε τραυματίζονται είτε βλάπτουν σοβαρά την υγεία τους κατά την εργασία. Για το λόγο αυτό είναι τόσο σημαντική η εκτίμηση κινδύνου, καθώς αποτελεί το κλειδί για ασφαλείς και υγιείς χώρους εργασίας. Η εκτίμηση κινδύνου αποτελεί μια δυναμική διαδικασία που επιτρέπει στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς να εφαρμόζουν ενεργή πολιτική διαχείρισης των κινδύνων στο χώρο εργασίας.Για τους λόγους αυτούς, είναι σημαντική η τακτική διεξαγωγή εκτιμήσεων σε επιχειρήσεις κάθε είδους και μεγέθους. Η σωστή εκτίμηση κινδύνου περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη διασφάλιση ότι όλοι οι συναφείς κίνδυνοι (όχι μόνο οι άμεσοι και οι προφανείς) λαμβάνονται υπόψη, τον έλεγχο της αποδοτικότητας των μέτρων ασφάλειας που έχουν υιοθετηθεί, την καταγραφή των αποτελεσμάτων της εκτίμησης και την τακτική αναθεώρηση της εκτίμησης, ώστε να παραμένει επίκαιρη.Οι επικίνδυνες ουσίες – κάθε υγρό, αέριο, ή στερεό που θέτει σε κίνδυνο την υγεία ή την ασφάλεια των εργαζομένων – απαντώνται σχεδόν σε όλους τους χώρους εργασίας. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκατομμύρια εργαζόμενοι έρχονται σε επαφή με χημικούς και βιολογικούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία τους.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 19 % των εργαζομένων στην ΕΕ εκτίθεται σε τοξικές αναθυμιάσεις κατά το ένα τέταρτο, ή περισσότερο, του χρόνου εργασίας τους, ενώ το 15 % των εργαζομένων χειρίζεται επικίνδυνες ουσίες στην καθημερινή του εργασία.
Χωρίς σωστή διαχείριση των κινδύνων από τη χρήση επικίνδυνων ουσιών, η υγεία των εργαζομένων μπορεί να υποστεί διαφόρων ειδών βλάβες, οι οποίες ποικίλουν από ελαφρύ ερεθισμό των ματιών και του δέρματος έως άσθμα, προβλήματα στην αναπαραγωγική ικανότητα ή συγγενείς ανωμαλίες και καρκίνο. Ο βλάβες αυτές μπορεί να προκληθούν είτε μέσω μίας μόνο σύντομης έκθεσης, είτε μέσω πολλαπλών εκθέσεων και μακροχρόνιας συσσώρευσης ουσιών στο σώμα.
Βάσει νόμου, οι εργοδότες εντός της ΕΕ οφείλουν να προστατεύουν τους εργαζομένους τους από το ενδεχόμενο να υποστούν βλάβη από επικίνδυνες ουσίες στο χώρο εργασίας. Οι εργαζόμενοι οφείλουν να διεξάγουν εκτιμήσεις κινδύνου και να εφαρμόζουν τα ευρήματά τους. Η νομοθεσία διέπει επίσης τον προσδιορισμό και την επισήμανση των χιλιάδων διαφορετικών ουσιών που έχουν καταχωρηθεί στην αγορά της ΕΕ.
Η μείωση των κινδύνων κατά την εργασία με επικίνδυνες ουσίες δεν αποτελεί απλά ηθική και νομική απαίτηση – υπέρ αυτής συντρέχουν επίσης σοβαροί λόγοι επιχειρηματικής φύσης. Οι οργανισμοί επηρεάζονται αρνητικά όταν τα πράγματα δεν βαίνουν καλώς – λόγω μείωσης της παραγωγικότητας, αυξημένων ποινικών ευθυνών και αγωγών αποζημιώσεων – και το ίδιο ισχύει και για τους εργαζομένους.
Ευτυχώς βέβαια υπάρχει ένα ευρύ φάσμα οδηγιών και κατευθυντήριων γραμμών στη διάθεση των εργοδοτών και των εργαζομένων σχετικά με το χειρισμό των επικίνδυνων ουσιών. Υπάρχουν επίσης πολυάριθμα παραδείγματα καλής πρακτικής από ολόκληρη την ΕΕ.
Με την λήψη των κατάλληλων μέτρων, είναι δυνατόν να παραμείνουν οι εργαζόμενοι ασφαλείς κατά τη χρήση επικίνδυνων ουσιών.
Οι εργοδότες έχουν την υποχρέωση να παρέχουν στους εργαζομένους πληροφορίες για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι επικίνδυνες ουσίες και κατάρτιση για την ασφαλή χρήση τους. Οι κανονισμοί ισχύουν τόσο για τα πρϊόντα που διατίθενται στην αγορά όσο και για τα απόβλητα και τα υποπροϊόντα που προκύπτουν από τις παραγωγικές διαδικασίες.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη υγεία Η έκθεση σε συγκεκριμένες ουσίες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία των εργαζομένων. Ορισμένες ουσίες, όπως ο αμίαντος (ο οποίος μπορεί να προκαλέσει καρκίνο των πνευμόνων και μεσοθηλίωμα), έχουν πλέον απαγορευτεί ή τεθεί υπό αυστηρό έλεγχο. Ωστόσο, πολλές ουσίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως και μπορούν να προκαλέσουν επίσης σοβαρά προβλήματα υγείας, εάν δεν υπάρξει σωστή διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με αυτές. Οι επικίνδυνες ουσίες μπορούν να έχουν ποικίλες επιπτώσεις στην υγεία, όπως:
σοβαρές επιπτώσεις: δηλητηρίαση, ασφυξία, έκρηξη και πυρκαγιά
μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, για παράδειγμα: - αναπνευστικές ασθένειες (αντιδράσεις στους αεραγωγούς και στους πνεύμονες) όπως άσθμα, ρινίτιδα, αμιάντωση και πυριτίαση - επαγγελματικές καρκινοπάθειες (λευχαιμία, καρκίνος των πνευμόνων, μεσοθηλίωμα, καρκίνος της ρινικής κοιλότητας) επιπτώσεις στην υγεία που μπορούν να είναι ταυτόχρονα σοβαρές και μακροπρόθεσμες:- δερματικές παθήσεις - προβλήματα στην αναπαραγωγική ικανότητα και συγγενείς ανωμαλίες - αλλεργίες
ορισμένες ουσίες μπορούν να συσσωρευθούν στο σώμα (για παράδειγμα βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και υδράργυρος ή οργανικοί διαλύτες)
ορισμένες ουσίες μπορούν να έχουν σωρευτική επίπτωση
ορισμένες ουσίες μπορούν να διεισδύσουν μέσω του δέρματος
Όσοι εργαζόμενοι εκτίθενται τακτικά σε υγρά και χρησιμοποιούν νερό, το οποίο μπορεί να καταστείλει τη φυσική άμυνα του δέρματος, κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν δερματικά προβλήματα. Σε αυτό συμβάλει εξίσου η έκθεση του δέρματος σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και στην ηλιακή ακτινοβολία, καθώς και οι βιολογικοί κίνδυνοι. Η επίπονη σωματική εργασία μπορεί επίσης να ευνοήσει την αναρρόφηση επικίνδυνων ουσιών.
Ο ακριβής αρνητικός αντίκτυπος πολλών ουσιών στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον δεν είναι εντελώς γνωστός, αλλά αυτό ακριβώς είναι ένα από τα βασικά κίνητρα πίσω από το νέο σύστημα του REACH.
Η πρόληψη στο χώρο εργασίας θα πρέπει να ξεκινά με εξουδετέρωση, απαγόρευση, υποκατάσταση και άλλα μέτρα που ελαχιστοποιούν την ποσότητα και την ποιότητα των εκθέσεων σε επικίνδυνες ουσίες και παράγοντες. Κάτι τέτοιο απαιτεί τόσο καλύτερα συστήματα διαχείρισης της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας σε επίπεδο επιχειρήσεων, όσο και λειτουργικά συστήματα, στρατηγικές και εθνικά προγράμματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου