το 2011 και η... έξοδος

Τι αλλάζει σε ΔΕΚΟ - Τράπεζες
Ασφαλισμένοι στα Ειδικά Ταμεία
Νέες ρυθμίσεις θα τεθούν σε ισχύ τη νέα χρονιά για όσους ασφαλίζονται στα λεγόμενα ειδικά ταμεία, δηλαδή τους φορείς των ΔΕΚΟ και των τραπεζών. Οι αλλαγές αυτές αφορούν όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992 και προβλέπονται στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο.
Αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης για συνταξιοδότηση με 35ετία. Συγκεκριμένα ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης αυξάνεται κατά ένα έτος το 2011 και η... έξοδος θα γίνεται με 36 έτη.
Σημειώνεται πως οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας και του χρόνου ασφάλισης που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης της 35ετίας.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος στο ΤΑΠ-ΟΤΕ που συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης και είναι 57 ετών το 2011 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 58 με 36 συνολικά έτη. Θα πρέπει κατά συνέπεια να συμπληρώσει τον απαραίτητο αυτό χρόνο.
Κατάργηση της δυνατότητας συνταξιοδότησης με 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί μόνο από εκείνους που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν συμπληρώσει 37ετία.
Αύξηση του 60ού έτους της ηλικίας στις γενικές περιπτώσεις συνταξιοδότησης. Η αύξηση είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Η αλλαγή αυτή δεν αφορά τις περιπτώσεις των ασφαλισμένων στα Βαρέα και Ανθυγιεινά.
Επιπλέον στις περιπτώσεις που προβλέπεται χορήγηση μειωμένης σύνταξης σε γυναίκες ασφαλισμένες πριν από το 60ό έτος, το όριο αυτό αυξάνεται κατά ένα έτος από το 2011.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένη που τη νέα χρονιά συμπληρώνει το 60ό έτος κατοχυρώνει το όριο ηλικίας που απαιτείται το 2011 για πλήρη συνταξιοδότηση (δηλαδή το 61ο).Αύξηση του ορίου ηλικίας για μητέρες ανηλίκων τέκνων με 25 έτη ασφάλισης. Οι αλλαγές αυτές αφορούν μητέρες ανηλίκων των φορέων και κλάδων που εντάχθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τον νόμο. 3655/2008, καθώς και των ασφαλισμένων των ενταχθέντων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, Κλάδων Σύνταξης του ΤΑΠ-ΙΛΤ, ΤΣΠ-ΑΤΕ και ΤΣΕΑΠΓΣΟ.

Mειωμένη σύνταξη
Τη νέα χρονιά θα απαιτούνται 25 έτη ασφάλισης και η συμπλήρωση του 52ου έτους για πλήρη σύνταξη. Το όριο ηλικίας για μειωμένη διαμορφώνεται στο 50ό έτος.
Οπως σε όλες τις περιπτώσεις των αυξήσεων με το καθεστώς του νέου νόμου 3655/2010, έτσι κι εδώ η ασφαλισμένη ακολουθεί το όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται κατά τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου. Αναγκαία βέβαια προϋπόθεση είναι να συντρέχει και η ανηλικότητα του παιδιού.
Οι μητέρες που μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς συγκέντρωναν κάποια στιγμή αθροιστικά τις προϋποθέσεις αυτές δεν επηρεάζονται.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένη μητέρα ενός ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει 23 έτη ασφάλισης το 2010. Η συγκεκριμένη ασφαλισμένη για να μην επιβαρυνθεί θα εξαγοράσει το 2011 τον απαραίτητο χρόνο ασφάλισης, 2 έτη για τη συμπλήρωση της 25ετίας. Ετσι θα θεμελιώσει δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 50 ετών με μειωμένη και 52 ετών με πλήρη σύνταξη.
Ανακαθορίζεται το όριο ηλικίας που προβλέπεται για τη συνταξιοδότηση των τρίτεκνων (μητέρων, χήρων πατέρων, διαζευγμένων) ασφαλισμένων. Για τους άνδρες ασφαλισμένους είναι απαραίτητο να είναι χήροι ή διαζευγμένοι και να έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση.
=========================================
Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων
Χαμένοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι εργαζόμενοι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς θα δουν το ποσοστό αναπλήρωσης να μειώνεται. Κερδισμένοι όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση.
Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων «φέρνει» το 2011. Οι αλλαγές αυτές είτε προβλέπονται σε παλαιότερους νόμους (π.χ. για το ποσοστό αναπλήρωσης στο δημόσιο) είτε περιλαμβάνονται στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο (π.χ. διαδοχική ασφάλιση).
Χαμένοι από τις νέες ρυθμίσεις είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι εργαζόμενοι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, οι οποίοι θα δουν το ποσοστό αναπλήρωσης να μειώνεται με βάση ό,τι προβλέπονται σε παλαιότερο νόμο και εφαρμόζονται σταδιακά).
Αλλαγές υπάρχουν και στον ΟΓΑ, με μείωση της βασικής σύνταξης και αύξηση της εισφοράς στον Κλάδο Υγείας.
Στον αντίποδα κερδισμένοι είναι όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, καθώς με τον πρόσφατο νόμο από τη νέα χρονιά αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης. Αναλυτικά, οι κυριότερες αλλαγές που θα «φέρει» το 2011 στις συντάξεις είναι οι ακόλουθες:
1) Ποσοστό αναπλήρωσης. Μειώνεται το ποσοστό αυτό για τις συντάξεις του δημοσίου και των ασφαλισμένων σε ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών (νόμος 3029/02 ). Η μείωση ξεκίνησε το 2008 και διαμορφώνεται στο 1% τον χρόνο για όσους αποχωρούν μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν τα ακόλουθα:
Η μείωση αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 και όχι τα χρόνια που έχει συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007. Δηλαδή για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει τη νέα χρονιά 35 έτη ασφάλισης, τα 31 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 4 χρόνια με 77%.
Τα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2007 υπολογίζονται με βάση τον τελευταίο μισθό που θα έχει ο εργαζόμενος το 2010. Μόνο τα τέσσερα χρόνια θα υπολογιστούν με βάση τις αποδοχές της τελευταίας τριετίας.
Για κανέναν εργαζόμενο δεν προκύπτει χαμηλότερη σύνταξη σε σχέση με εκείνη που θα έπαιρνε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου. Απλά για κάθε «έξτρα» χρόνο, αντί να πάρει 32 ευρώ περίπου επιπλέον σύνταξη, θα πάρει με βάση τη συγκεκριμένη αλλαγή 24 ευρώ παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή αυτή δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση κριτήριο ή λόγο να συνταξιοδοτηθεί ο εργαζόμενος νωρίτερα.

2) Πρόωρη σύνταξη. Αυξάνεται στο δημόσιο το «πέναλτι» στις μειωμένες συντάξεις από το 4,5% στο 6%.
Η συγκεκριμένη διάταξη εξομοιώνει τη μείωση με εκείνη του ιδιωτικού τομέα, που είναι ήδη στο 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από το όριο ηλικίας της πλήρους σύνταξης. Μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 η μείωση είναι 1/267 για κάθε μήνα αντίστοιχα.

3) Βασική και Αναλογική Σύνταξη. Ξεκινά το 2011 η προσμέτρηση των ετών για την καταβολή της βασικής σύνταξης, η οποία καθορίζεται στο ποσό των 360 ευρώ μηνιαίως. Το ποσό αυτό καταβάλλεται από την ημερομηνία συνταξιοδότησης από τον οικείο ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο.
Το ποσό της βασικής σύνταξης αυξάνεται κατά 1/35 για κάθε χρόνο διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου και του 65ου έτους της ηλικίας και ως τη συμπλήρωση του ανώτατου ποσού που θα ισχύει κατά τη συνταξιοδότηση.
Ετσι οι ασφαλισμένοι από την 1η Ιανουαρίου 2011 για πρώτη φορά σε φορείς κύριας ασφάλισης, εκτός του ΟΓΑ, που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από το 2015 και μετά δικαιούνται αναλογικό ποσό σύνταξης, με βάση τον συνολικό χρόνο ασφάλισης τους. Το αναλογικό ποσό και η βασική σύνταξη θα αποτελούν το σύνολο της συνταξιοδοτικής παροχής που θα λαμβάνει ο ασφαλισμένος συνταξιούχος.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως οι αλλαγές αυτές αφορούν όσους βγουν στη σύνταξη μετά το 2015 και δεν επηρεάζονται όσοι αποχωρήσουν την επόμενη τετραετία.
4) Σύνταξη ΟΓΑ. Μειώνεται κατά 4% το ποσό της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ και αυξάνεται κατά 2,5% η εισφορά για τον Κλάδο Υγείας. Με βάση τον ν. 2458/97 όσοι από τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης το 2011 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι αποχωρήσουν το 2010.
Πρόκειται για τη μείωση της βασικής σύνταξης που ξεκίνησε το 2003 και θα ολοκληρωθεί το 2026 με ποσοστό μείωσης 4% κάθε χρόνο. Εκείνοι επομένως που συνταξιοδοτήθηκαν το 2010 θα λάβουν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 32%, ενώ εκείνοι που θα συνταξιοδοτηθούν το 2011 θα λάβουν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 36%.
Σημειώνεται πως η βασική σύνταξη του ΟΓΑ αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη. Επιπλέον από την 1η Ιανουαρίου 2011 αυξάνεται η εισφορά του ασφαλισμένου για τον Κλάδο Υγείας του ΟΓΑ και ορίζεται σε ποσοστό 2,5% επί του ποσού των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχει καταταγεί.
ΝΕΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Αναδόμηση του ασφαλιστικού
Διονύσης Ρίζος - Δικηγόρος που ειδικεύεται σε ασφαλιστικά θέματα:
«Οι αλλαγές που φέρνει το νέο έτος για το ασφαλιστικό αποτελούν τη ριζική του αναδόμηση. Νέες προοπτικές συνταξιοδότησης για τους ασφαλισμένους, που μπορούν πλέον να αυξήσουν κατά πολύ τον χρόνο ασφάλισης τους με την αναγνώριση των πλασματικών, νέες στρατηγικές επιλογές για τον χρόνο της εξόδου με βάση τις αλλαγές στα όρια ηλικίας.
Σημαντικότερη αλλαγή όλων η διόρθωση μιας χρόνιας στρέβλωσης του συστήματος, με την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της διαδοχικής ασφάλισης.
Βέβαια, εξακολουθούν να υπάρχουν θολά σημεία, όπως η συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη για τις γυναίκες και τι μέλλει γενέσθαι με όσους προγραμμάτιζαν έξοδο ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Σε όλα αυτά όμως εκείνο που σίγουρα θα κάνει ευκολότερη τη ζωή των ασφαλισμένων θα είναι η βελτίωση στην παροχή των υπηρεσιών από τα Ταμεία, όπου και πρέπει να δοθεί μεγάλο βάρος και ένα τέλος στην παραπληροφόρηση που έχει οδηγήσει σε ένα τεράστιο κλίμα πανικού και φυγής σε όλους τους φορείς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα».
==================================================