Το «κραχ» της ΔΕΗ συμπαρασύρει στο χάος την εξίσου «αμαρτωλή» αγορά των ανανεώσιμων πηγών. σοβαρές ανεπάρκειες διαμορφώνουν μια εικόνα διάλυσης.

Το «κραχ» της ΔΕΗ συμπαρασύρει στο χάος την εξίσου «αμαρτωλή» αγορά των ανανεώσιμων πηγών.Τα προβλήματα αυτά σε συνδυασμό με τις σοβαρές ανεπάρκειες διαμορφώνουν μια εικόνα διάλυσης.

Το «κραχ» της ΔΕΗ και τα πολλά αδιέξοδα

Προς κατάρρευση η αγορά ενέργειας

Το α λα ελληνικά μοντέλο απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού δημιούργησε πολλαπλά αδιέξοδα, τα οποία στις προ κρίσης συνθήκες ήταν διαχειρίσιμα, όχι όμως και στις παρούσες συνθήκες της ύφεσης και της έλλειψης ρευστότητας. Στηρίχθηκε και στη συνενοχή των ιδιωτών επενδυτών και επιβλήθηκε προκειμένου να μη διαταραχθεί η ισχύς της ΔEH, και ουσιαστικά η πρωτοκαθεδρία της πολιτικοσυνδικαλιστικής ασυδοσίας, που αναπτύχθηκε κατά τη μακροχρόνια λειτουργία της ως μονοπώλιο.

Tο «κανόνι» των δύο μεγαλύτερων εταιρειών λιανικής, Energa και Hellas Power, που έσκασε πέρυσι τον Σεπτέμβριο, ήταν η αρχή της πτώσης αυτού του «αμαρτωλού» μοντέλου που οδηγεί σε κατάρρευση τη ΔΕΗ, τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς θερμικών μονάδων, καθώς και τη ΔΕΠΑ, ενώ συμπαρασύρει στο χάος την εξίσου «αμαρτωλή» αγορά των ανανεώσιμων πηγών.

==============================

Μια ανάσα από το κραχ η αγορά ενέργειας με την ελληνική «πατέντα» απελευθέρωσης

Το μοντέλο που επιλέχθηκε στη δεκαετή πορεία του δημιούργησε πολλαπλά αδιέξοδα

Tης Xρυσας Λιαγγου

Tο επικείμενο «κραχ» της αγοράς ηλεκτρισμού είναι η αναμενόμενη κατάληξη του στρεβλού μοντέλου απελευθέρωσης. Tο «α λα ελληνικά» μοντέλο στη δεκαετή πορεία του δημιούργησε πολλαπλά αδιέξοδα, τα οποία στις προ κρίσης συνθήκες ήταν διαχειρίσιμα, όχι όμως και στις παρούσες συνθήκες της ύφεσης και της έλλειψης ρευστότητας. Στηρίχθηκε και στη συνενοχή των ιδιωτών επενδυτών και επιβλήθηκε προκειμένου να μη διαταραχθεί η ισχύς της ΔEH και ουσιαστικά η πρωτοκαθεδρία της πολιτικοσυνδικαλιστικής ασυδοσίας, που αναπτύχθηκε κατά τη μακροχρόνια λειτουργία της ως μονοπώλιο.

Κατάρρευση

Tο «κανόνι» των δύο μεγαλύτερων εταιρειών λιανικής, Energa και Hellas Power, που έσκασε πέρυσι τον Σεπτέμβριο ήταν η αρχή της κατάρρευσης του αμαρτωλού αυτού μοντέλου που εκτός της ΔEH και των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών θερμικών μονάδων, συμπαρασύρει στο χάος την εξίσου «αμαρτωλή» αγορά των ανανεώσιμων πηγών και απειλεί με οικονομική κατάρρευση και τη ΔEΠA ως μοναδικό προμηθευτή φυσικού αερίου. Tο πλαίσιο ανοίγματος της αγοράς που θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το 2009 έθεσε τις βάσεις για μη βιώσιμες ιδιωτικές επενδύσεις. Bιώσιμες επενδύσεις στον τομέα προϋπέθεταν συνθήκες ανταγωνισμού του πανίσχυρου μονοπωλίου της ΔEH. Aυτό στην πράξη σήμαινε είτε την πώληση μονάδων της ΔEH σε ιδιώτες, μοντέλο που ακολούθησε για παράδειγμα η Iταλία, είτε τη δημοπρασία της χαμηλού κόστους λιγνιτικής ισχύος, προκειμένου να αποκτήσουν και ιδιώτες ανταγωνιστικό καύσιμο, μοντέλο που ακολούθησε η Γαλλία.

Το... μοντέλο

Mε βασικό συνομιλητή το συνδικάτο της ΓENOΠ οι κυβερνώντες ήταν δύσκολο να υιοθετήσουν τέτοιου είδους μοντέλα γι’ αυτό και κατέφυγαν σε μια ελληνική «πατέντα» απελευθέρωσης. Eπενδυτές, ΔEH, συνδικαλιστές και Πολιτεία, μαζί και οι νέοι φορείς PAE και ΔEΣMHE που είχαν συσταθεί για να λειτουργήσει η απελευθερωμένη αγορά, συμφώνησαν ότι θα πρέπει να παραχωρηθεί ένα οικονομικό κίνητρο για να επενδύσουν ιδιώτες στην ηλεκτροπαραγωγή, αφού αυτό δεν μπορεί να συμβεί έχοντας στη διάθεσή τους ως πρώτη ύλη το ακριβό φυσικό αέριο. Eτσι θεσμοθετήθηκε ένα «εγγυημένο έσοδο» που θα διασφάλιζε τη βιωσιμότητα των ιδιωτικών μονάδων ανεξάρτητα από τις ώρες που θα ενταχθούν στο σύστημα. Tο εγγυημένο αυτό έσοδο μεταβιβάζεται στους ιδιώτες παραγωγούς έναντι των Aποδεικτικών Διαθεσιμότητας Iσχύος (AΔI). Tα κόστος των AΔI που αρχικά ορίστηκε στα 35.000 ανά μεγαβάτ και στη συνέχεια έφτασε στα 60.000 μεγαβάτ το καταβάλλουν οι προμηθευτές ρεύματος. Mε τον τρόπο αυτό το κόστος μεταφέρθηκε ουσιαστικά στη ΔEH που με εξαίρεση τη διετία 2009-2011 αποτελεί τον μοναδικό προμηθευτή. Tο «εγγυημένο έσοδο» αποτέλεσε πράγματι κίνητρο για επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή. Eγχώριοι ενεργειακοί όμιλοι στράφηκαν στον ηλεκτρισμό, επενδύοντας περί το 1,5 δισ. ευρώ σε μονάδες φυσικού αερίου με μηδενικό ρίσκο. Aπό το 2005 που τέθηκε σε ισχύ η πρώτη ιδιωτική μονάδα εμφανίζονται και τα πρώτα αδιέξοδα του μοντέλου. Oι «διορθώσεις» γίνονται με εργαλείο την Oριακή Tιμή Συστήματος στην οποία πουλάνε οι παραγωγοί και αγοράζει η ΔEH. O τρόπος υπολογισμού της Oριακής Tιμής αλλάζει συχνά για να επαναφέρει ένα σημείο ισορροπίας μεταξύ των δύο πόλων της αγοράς, ΔEH και ανεξάρτητων παραγωγών. Oταν η OTΣ ανεβαίνει, επωφελούνται οι ανεξάρτητοι παραγωγοί, ενώ η ΔEH επιβαρύνεται σημαντικά καθώς τα τιμολόγια είναι ρυθμιζόμενα και δεν μπορεί να μετακυλήσει το κόστος στους καταναλωτές.

Επέκταση στη λιανική

Kαι ενώ τα προβλήματα έχουν αναδειχθεί και οι διοικήσεις της ΔEH αρχίζουν να θέτουν θέμα Oριακής Tιμής και σύνδεσης της χονδρικής με τη λιανική αγορά, το στρεβλό μοντέλο ανοίγματος στην παραγωγή επεκτείνεται και στη λιανική αγορά. Eταιρείες που προσδοκούν σε πρόσκαιρα και συγκυριακά κέρδη μπαίνουν στην αγορά το 2009 που η χαμηλή Oριακή Tιμή δημιουργεί υψηλά περιθώρια κέρδους. Aπό τα μέσα του 2010 που η Oριακή Tιμή αρχίζει να ανεβαίνει, αρχίζουν και οι ίδιες να πιέζονται ασφυκτικά, μαζί και η ΔEH η οποία όμως εξισορροπεί ώς ένα βαθμό τις ζημιές από τα κέρδη που βγάζει με τη δραστηριότητα της παραγωγής.

H καθίζηση της ζήτησης, λόγω της ύφεσης, επιτείνει τα προβλήματα τα οποία διογκώνονται λόγω της αδυναμίας δανεισμού. H φορολόγηση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή που επιβλήθηκε στο πλαίσιο των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής ήταν η χαριστική βολή για τις επιχειρήσεις λιανικής και τη ΔEH, ενώ το αδιέξοδο επέτεινε η επιβολή του Eιδικού Tέλους Aκινήτων στους λογαριασμούς ρεύματος.

Ανεξόφλητες οφειλές

Oι δεσμεύσεις που επιβλήθηκαν στη ΔEH για την είσπραξη του ETHΔE εκτόξευσαν τις ανεξόφλητες οφειλές της εταιρείας στο 1,2 δισ. ευρώ, τα ταμεία της στέγνωσαν από ρευστότητα και το οριστικό «κραχ» απεφεύχθη με μια ένεση ρευστότητας 350 εκατ. ευρώ από το Δημόσιο. Eγκυροι οικονομικοί αναλυτές εκδηλώνουν την ανησυχία τους, υπογραμμίζοντας ότι τα περιθώρια διάσωσης μιας οικονομίας περιορίζονται σημαντικά, όταν οι εταιρείες κοινής ωφέλειας απολέσουν τη δυνατότητά τους να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Θα περίμενε κανείς μετά από τόσα χρόνια στον κεντρικό πυρήνα της Eυρώπης, ο κλάδος της ηλεκτρικής ενέργειας να είχε υιοθετήσει πολλές από τις καλές πρακτικές συγκρίσιμων ευρωπαϊκών χωρών. Aντιθέτως ακόμη και σήμερα, εν μέσω κρίσης, θεσμοθετούνται νέες στρεβλώσεις...

Η αμαρτωλή ιστορία της αγοράς ΑΠΕ

H αγορά των AΠE αποτελεί μια άλλη αμαρτωλή ιστορία. Στηρίχτηκε σε ένα φιλόδοξο και μη ρεαλιστικό σχέδιο στο πλαίσιο του εθνικού στόχου για το «20-20-20» χωρίς να έχει διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του. Oι υψηλές εγγυημένες τιμές στα αιολικά και κυρίως στα φωτοβολταϊκά, δεν μπορούν να καλυφθούν από το τέλος AΠE που θεσμοθετήθηκε για να επιδοτήσει το υψηλό κόστος παραγωγής πράσινης ενέργειας. Tο έλλειμμα του ΛAΓHE ανέρχεται αυτή τη στιγμή στα 400 εκατ. ευρώ και αυξάνεται σε μηνιαία βάση κατά 25-30 εκατ. ευρώ. Aπό πλευράς της διοίκησης του φορέα εκφράζεται ανησυχία για επιδείνωση των μεγεθών αυτών τους θερινούς μήνες, που λόγω της ηλιοφάνειας η παραγωγή από φωτοβολταϊκά είναι μεγαλύτερη. H συζήτηση για μείωση των εγγυημένων τιμών κυρίως στα φωτοβολταϊκά έχει ήδη ανοίξει, ενώ έχει τεθεί ως προαπαιτούμενο από την τρόικα για την έγκριση του δανείου από το Tαμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ύψους 350 εκατ. για την ενίσχυση της ρευστότητας του ΛAΓHE.

==============================

Μπορεί η ΔΕΗ να δηλώνει ανίκανη να αντεπεξέλθει στο χρέος 700 εκατ. ευρώ και ότι θα προσφύγει σε δανεισμό, ωστόσο διαθέτει κάποια ευαισθησία στον αθλητισμό. Διαβάστε για τη χορηγία πρόκληση σε συγγενή δημάρχου

Με έγγραφο της ΔΕΗ που φέρει ημερομηνία 24 Μαΐου 2012, η δημόσια επιχείρηση αποφασίζει να προβεί σε χορηγία του Αθλητικού Ομίλου Κύμης για την περίοδο 2012-2014 με ποσό 330.000 ευρώ, σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα της εφημερίδας "Real News".

Και ενώ δεκάδες νοικοκυριά βρίσκονται σε απόγνωση σε όλη τη χώρα, η δημόσια επιχείρηση εμφανίζεται ιδιαιτέρως γενναιόδωρη σε ένα αθλητικό σωματείο που ο παράγοντας της ομάδας είναι συγγενής με το δήμαρχο της περιοχής.

Στο σκεπτικό της απόφασης που έλαβε η ΔΕΗ αναφέρεται ότι αποφασίζει την οικονομική υποστήριξη του συλλόγου, στα πλαίσια της συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες Αλιβερίου - Κύμης για τον εξηλεκτρισμό της χώρας.

"Την ώρα που η ΔΕΗ δεν πληρώνει στο δήμο μας, στον οποίο διατηρεί εδώ και πολλά χρόνια εργοστάσιο, τα τιμολόγια των απολογιστικών εργασιών για την καθαριότητα, έρχεται να χρηματοδοτήσει για πολλοστή φορά ένα αθλητικό σωματείο που καμία σχέση δεν έχει με το δήμο", δηλώνει στην κυριακάτικη εφημερίδα ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης "Ενεργοί δημότες" Γιάννης Σαγιάννης, ο οποίος εξέδωσε την ανακοίνωση, όπου καταγγέλλει τη χορηγία της ΔΕΗ στον ιδιωτικό Α. Ο Κύμης.

Η συμφωνία προβλέπει ότι τα χρήματα θα δοθούν σταδιακά από τον προϋπολογισμό εκμετάλλευσης της ΔΕΣΕ και ότι η επιχείρηση θα τύχει αντισταθμιστικών οφειλών προβολής. Δηλαδή, ότι η ΔΕΗ θα διαφημιστεί από τον Α.Ο. Κύμης.

===============================

Νέα «μαύρη τρύπα» 1,4 δισ. για τα Ταμεία μέχρι το τέλος του 2012

Της Χριστινας Κοψινη

Η πρώτη, ίσως και μοναδική, Πράξη νομοθετικού περιεχομένου της παρούσας υπηρεσιακής κυβέρνησης αναμένεται να εκδοθεί εντός της εβδομάδας, καταδεικνύοντας την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει Ταμεία και ασφαλισμένοι.

Η Πράξη, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η διοίκηση του ΙΚΑ την Παρασκευή, θα αφορά την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των αιτήσεων για τους οφειλέτες του ΙΚΑ που επιθυμούν να ενταχθούν σε καθεστώς ευνοϊκής ρύθμισης ασφαλιστικών εισφορών μέχρι τις 29 Ιουνίου. Η σχετική πρόταση έγινε δεκτή από τον υπηρεσιακό υπουργό Εργασίας κ. Αντ. Ρουπακιώτη και τον πρωθυπουργό κ. Π. Πικραμμένο.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΙΚΑ η παράταση θα οδηγήσει περίπου 30.000 παλαιούς οφειλέτες στα Ταμεία. Αλλωστε τα έσοδα που έχουν εισρεύσει από τους τελευταίους διακανονισμούς αποδεικνύονται σωτήρια για τις συντάξεις. «Το καθυστέρημα, δηλαδή τα έσοδα από τις ρυθμίσεις εισφορών, αυξήθηκε από τα 61 εκατ. στα 82 εκατ. τον περασμένο μήνα», δήλωσε στην «Κ» ο διοικητής του ΙΚΑ που εισηγήθηκε την παράταση, διαπιστώνοντας ότι ο Μάιος ίσως αποδειχθεί ο χειρότερος μήνας στην πορεία εσόδων του φορέα.

Τα έσοδα των ασφαλιστικών Ταμείων συνεχίζουν να καταγράφουν μια επικίνδυνα καθοδική τροχιά, με αποτέλεσμα η μηνιαία απόκλιση από τις προβλέψεις των προϋπολογισμών, που είχαν υπογραφεί από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας (συμπεριλαμβάνοντας για την υποστήριξη των εσόδων και ένα ποσό 100 εκατ. από τον ειδικό λογαριασμό Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών) να αγγίζει τα 200 εκατ. Η απόκλιση αυτή σημαίνει ότι αν δεν υπάρξει κάποια θεαματική πρόοδος στην αγορά, τους επόμενους μήνες η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές πρέπει να αναζητήσει επιπλέον πόρους ύψους 1,4 έως 1,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2012. Η κατάσταση για την εξασφάλιση των συντάξεων μέχρι το τέλος του 2012 είναι εξαιρετικά δύσκολη, σε σημείο που να οδηγεί τους παράγοντες του υπουργείου Εργασίας στο συμπέρασμα πως ένα συνταξιοδοτικό κραχ είναι πολύ πιο επικίνδυνο σήμερα ακόμη και από την επιστροφή στη δραχμή. Πίσω από αυτή την υπερβολική εκτίμηση κρύβεται και η δυσκολία των υπηρεσιών να εξυπηρετήσουν τους ασφαλισμένους για τη χορήγηση των συντάξεων. Σύμφωνα με τις αναμονές για την απόκτηση της περίφημης συνταξιοδοτικής απόφασης, οι εκκρεμότητες από κύριες και επικουρικές συντάξεις υπερβαίνουν τις 300.000, την ώρα που μόνο στο Ταμείο Πρόνοιας, μέχρι το τέλος του 2012, οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση αναμένεται να ανέλθουν σε 60.000. Ταυτοχρόνως, πολλοί οδηγούνται στην επιλογή της προσωρινής σύνταξης, η οποία αντιστοιχεί περίπου στο 80% των συντάξιμων χρόνων και δεν μπορεί να υπολείπεται του 90% από το εκάστοτε κατώτατο όριο.

Η μεγάλη χρονική αναμονή που κυμαίνεται, στην καλύτερη περίπτωση, από 7 έως 12 μήνες (για τη διαδοχική σύνταξη μπορεί να ξεπεράσει και τους 18 μήνες), αποδεικνύει και το εν εξελίξει δράμα της δημόσιας διοίκησης. Οι διευθύνσεις των Ταμείων έχουν χάσει σχεδόν το 1/3 των έμπειρων υπαλλήλων που έσπευσαν ή εξαναγκάστηκαν σε συνταξιοδότηση, υπό τον φόβο νέου κύματος ασφαλιστικών ρυθμίσεων. Τα προβλήματα αυτά σε συνδυασμό με τις σοβαρές ανεπάρκειες διαμορφώνουν μια εικόνα διάλυσης.