25/12/2001 Αγρια νύχτα, το βράδυ των Χριστουγέννων μάχη με τις φλόγες, διαρροή τοξικών ουσιών

ΜΠΛΑΚ ΑΟΥΤ. Η μισή Ελλάδα έκανε ΔΕΗσεις για ρεύμα το βράδυ των Χριστουγέννων *Διακοπές πάνω και από μία ώρα


Αγρια νύχτα


Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΪΤΑΝΤΖΙΔΗ


Η ΔΕΗ μπορεί να μπήκε στο Χρηματιστήριο παραμονές των Χριστουγέννων, αλλά ανήμερα της γιορτής κατάφερε να βγάλει από τα ρούχα τους εκατοντάδες χιλιάδες ανύποπτους καταναλωτές σε ολόκληρη τη χώρα που βρέθηκαν χωρίς ρεύμα, την ώρα που ενδεχομένως τους χρειαζόταν όσο τίποτε άλλο.



Από την πυρκαγιά στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου κινδύνευσε όλος ο σταθμός, που είναι ο μεγαλύτερος της ΔΕΗ, λόγω των 80 φιαλών υδρογόνου που ήταν αποθηκευμένες εκεί
Οι προχθεσινές εκτεταμένες διακοπές που ξεκίνησαν στις 21.10 ήταν αποτέλεσμα έκρηξης σε μετασχηματιστή του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης του λιγνιτικού σταθμού Αγίου Δημητρίου. Αυτή έθεσε εκτός λειτουργίας τις πέντε μονάδες του σταθμού Αγ. Δημητρίου, τις τέσσερις μονάδες του σταθμού Καρδιάς, επίσης στην Πτολεμαΐδα, και μία μονάδα του πετρελαϊκού σταθμού Αλιβερίου.

Το χειρότερο όμως ήταν ότι όλη αυτή η «ανωμαλία», όπως την αποκαλεί η ΔΕΗ, προκάλεσε μετά από είκοσι λεπτά πυρκαγιά στη γεννήτρια της μονάδας Νο 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, από την οποία κινδύνεψε όλος ο σταθμός που είναι ο μεγαλύτερος της ΔΕΗ με ισχύ πάνω από 1550 MW, λόγω των 80 φιαλών υδρογόνου που ήταν αποθηκευμένες εκεί. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, που κλήθηκε και συμμετείχε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς μαζί με το προσωπικό του σταθμού, στην επιχείρηση χρησιμοποιήθηκαν 10 πυροσβεστικά οχήματα από την Κοζάνη και άλλες πόλεις της περιοχής, ενώ η προσπάθεια ολοκληρώθηκε στη 1.00 μετά τα μεσάνυχτα.

Οι διακοπές

Το προχθεσινό πρόβλημα με τις εκτεταμένες διακοπές, που διήρκεσαν από 15 λεπτά μέχρι και πάνω από μία ώρα, είναι το πέμπτο που σημειώνεται φέτος, ενώ το φαινόμενο είναι πιο έντονο στη βόρεια Ελλάδα. Ολα αυτά δείχνουν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με την όλη λειτουργία της ΔΕΗ. Κανείς δεν το παραδέχεται στην Επιχείρηση, αλλά τα προβλήματα άρχισαν από τότε που εφαρμόζεται το πρόγραμμα περικοπών στη συντήρηση της υποδομής, προκειμένου να εμφανίσει η ΔΕΗ κέρδη και να γίνει περισσότερο ελκυστική η μετοχή της εν όψει της εισαγωγής στο Χρηματιστήριο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι εκτεταμένα προβλήματα υπήρξαν τον περασμένο Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Ιούνιο στη βόρεια Ελλάδα, το Σεπτέμβριο στην Αττική, ενώ πλέον είναι συνηθισμένο φαινόμενο, ιδίως σε περιόδους κακοκαιρίας ή ακραίων φαινομένων, οι διακοπές στην Κρήτη και σε μικρότερα νησιά.

Οσο για το βράδυ των Χριστουγέννων, το χρονικό έχει ως εξής:

* 21.11 έκρηξη σε μετασχηματιστή στην έξοδο του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου. Ο σταθμός βγαίνει εκτός δικτύου και «παρασύρει» το σταθμό Καρδιάς και μία μονάδα του ΑΗΣ Αλιβερίου. Κόβονται φορτία 800 MW σε ολόκληρη τη χώρα.

* 21.25 πυρκαγιά στη γεννήτρια της μονάδας Νο 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, η οποία προκαλεί κινδύνους για ολόκληρο τον σταθμό. Η μονάδα συνεχίζει να βρίσκεται εκτός λειτουργίας.

* 21.30 αρχίζει η σταδιακή επανατροφοδότηση του συστήματος με τη λειτουργία των υδροηλεκτρικών σταθμών που έχουν άμεση ανταπόκριση σε φορτία.

* 22.00 ολοκληρώνεται, σύμφωνα με τη ΔΕΗ, η τροφοδότηση όλων των περιοχών. Ωστόσο, σύμφωνα με πολλούς καταναλωτές, οι διακοπές διήρκεσαν μέχρι τις 22.10.

* 01.00 το προσωπικό του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου και η Πυροσβεστική Υπηρεσία ολοκληρώνουν την κατάσβεση της πυρκαγιά στη γεννήτρια της μονάδας Νο 2.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο διευθυντή της ΔΕΗ Θανάση Χαντάβα, τα ακριβή αίτια για την έκρηξη στο μετασχηματιστή δεν μπορούν να προσδιοριστούν από τώρα. Ωστόσο ο ίδιος επισημαίνει ότι σε καμία περίπτωση δεν οφείλονται σε αυξημένη ζήτηση ενέργειας. Συνολικά το βράδυ των Χριστουγέννων η κατανάλωση είχε φτάσει τα 5.700, τη στιγμή που η αιχμή της ζήτησης τις καλοκαιρινές μέρες πλησιάζει τα 9.000 MW.

Ο ίδιος τονίζει επίσης ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει πλήρης επάρκεια ισχύος, ενώ επιπλέον οι πρόσφατες βροχοπτώσεις έχουν προσθέσει σημαντικές ποσότητες νερού στις λίμνες των υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, σημειώνεται ότι από όλες τις μονάδες της ΔΕΗ εκτός λειτουργίας βρίσκονται η Νο2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, η Νο9 του ΑΗΣ Κερατσινίου λόγω βλάβης και μία μονάδα του Λαυρίου λόγω προγραμματισμένης συντήρησης.

Προανάκριση στον... εξομοιωτή

Προανάκριση για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες προκλήθηκε η πυρκαγιά στη γεννήτρια της μονάδας Νο 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου διατάχθηκε να διενεργήσει το ανακριτικό τμήμα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Το περιστατικό, από το οποίο κινδύνεψε ο μεγαλύτερος σταθμός της ΔΕΗ με εγκατεστημένη ισχύ πάνω από 1.500 MW, θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρό και αυτό φαίνεται από το ότι οι προσπάθειες κατάσβεσης κράτησαν περίπου 3,5 ώρες.

Στο πλαίσιο της ανάκρισης θα δοθούν στην Π.Υ. οι μαγνητοταινίες των συνομιλιών που είχαν μεταξύ τους οι χειριστές των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, των κέντρων υπερυψηλής τάσης και κατανομής φορτίου, προκειμένου να διαφανεί αν έγιναν λάθος χειρισμοί κατά την εκκίνηση της μονάδας Νο 2 οπότε προκλήθηκε η πυρκαγιά.

Τέλος, και η ΔΕΗ από την πλευρά της θα αναπαραστήσει σε εξομοιωτή (ειδικό πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή) τις συνθήκες που επικρατούσαν σε όλο το σύστημα τη στιγμή που προκλήθηκε η έκρηξη στο μετασχηματιστή, προκειμένου να βγάλει τα δικά της συμπεράσματα. Πάντως, αν κρίνουμε και από άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, ευθύνες σπάνια αποδίδονται.




Ολονύχτιος τρόμος για... βόμβα υδρογόνου, τρίωρη μάχη με τις φλόγες

Στο σκοτάδι παρέμειναν για περισσότερο από μία ώρα, το βράδυ των Χριστουγέννων, αρκετές περιοχές της βόρειας Ελλάδας και του Λεκανοπεδίου Αττικής, εξαιτίας έκρηξης σε μετασχηματιστή, αλλά και παράλληλα με την εκδήλωση πυρκαγιάς για άγνωστο λόγο στη γεννήτρια 2 στον ατμοηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ, στον Αγιο Δημήτριο Κοζάνης.

Η πυρκαγιά απείλησε ολόκληρη τη μονάδα, καθώς έχει και δεξαμενές υδρογόνου. Με ψυχραιμία υπάλληλος της εταιρείας άνοιξε τις στρόφιγγες και απελευθέρωσε το αέριο, πριν φτάσουν οι φλόγες. Σε διαφορετική περίπτωση θα γινόταν μεγάλη έκρηξη με απρόβλεπτες συνέπειες και πιθανόν ανθρώπινα θύματα.

Για τρεις ώρες οι πυροσβέστες έδωσαν μάχη και κατάφεραν να τη σβήσουν. Η συγκεκριμένη μονάδα, πάντως, έπαθε μεγάλες ζημιές και είναι άγνωστο πότε θα επαναλειτουργήσει.

Η διακοπή διήρκεσε από λίγα λεπτά έως και άνω της μίας ώρας ανά περιοχή και έπληξε περιοχές των νομών Κοζάνης, Πέλλας, Θεσσαλονίκης, Αττικής κ.ά. Το συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μόνο στην Αθήνα δέχτηκε 150 κλήσεις για απεγκλωβισμούς ατόμων από ανελκυστήρες, στις περιοχές Ν. Σμύρνης, Βούλας, Γλυφάδας, Αργυρούπολης, Ηλιούπολης, Καλλιθέας, Κουκακίου, Κυψέλης, Ν. Ιωνίας, Χαϊδαρίου, Πετρούπολης, Ν. Λιοσίων και Καματερού.

Από τη διακοπή στην ηλεκτροδότηση εγκλωβίστηκαν πολλοί πολίτες στους ανελκυστήρες των πολυκατοικιών και χρειάστηκε η επέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.




ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/12/2001
ΜΠΛΑΚ ΑΟΥΤ: Φταίει η γεννήτρια -λέει η ΔΕΗ, τα ακραία καιρικά φαινόμενα- λένε οι συνδικαλιστές, ενώ κάποιοι άλλοι μιλούν για λάθος χειρισμούς * ΝΟΚ ΑΟΥΤ τρεις μήνες η μονάδα Νο 2


«Βραχυκύκλωμα» ευθυνών
Εντονο προβληματισμό προκαλεί η πυρκαγιά στη μονάδα Νο 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, καθώς θα έχει ως αποτέλεσμα να παραμείνει η μονάδα αυτή εκτός λειτουργίας επί τουλάχιστον τρεις μήνες, ενώ η επιβάρυνση της ΔΕΗ θα φτάσει σε αρκετά δισ. δραχμές.



Τουλάχιστον 3 μήνες αναμένεται να μείνει εκτός λειτουργίας η μονάδα Νο 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου. Το κόστος της ζημιάς είναι αρκετά δισ. δραχμές
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη εκδοχή για τις αιτίες που προκάλεσαν την έκρηξη στο μετασχηματιστή του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, με συνέπεια στη συνέχεια να προκληθεί η πυρκαγιά στη γεννήτρια της μονάδας Νο 2 του σταθμού.

Η διοίκηση της ΔΕΗ με χθεσινοβραδινή ανακοίνωσή της αποδίδει την πυρκαγιά στη γεννήτρια, στην τροφοδότησή της με τάση λόγω της έκρηξης του μετασχηματιστή. Ετσι, η γεννήτρια λειτούργησε για λίγο ως κινητήρας και έτσι ξεκίνησε η πυρκαγιά.

Οι συνδικαλιστές αποδίδουν την έκρηξη του μετασχηματιστή στα «ακραία καιρικά φαινόμενα». Αυτό δε, τη στιγμή που οι συγκεκριμένοι μετασχηματιστές αλλά και όλα τα εξαρτήματα των κέντρων υπερυψηλής τάσης είναι σχεδιασμένα να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερα αυστηρές προδιαγραφές που θέτει η ΔΕΗ στους κατασκευαστές, ενώ η αξιοπιστία τους σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το επίπεδο συντήρησης και το χρόνο αντικατάστασης των επιμέρους εξαρτημάτων.

Πέραν όμως αυτών, πηγές της ΔΕΗ τόνιζαν προς την «Ε» ότι η πυρκαγιά προκλήθηκε από λανθασμένους χειρισμούς αμέσως μετά την έκρηξη στο μετασχηματιστή του υποσταθμού. Συγκεκριμένα, η γεννήτρια μετά την έκρηξη του μετασχηματιστή αποσυνδέθηκε μόνο από τις δύο φάσεις, ενώ με την τρίτη παρέμενε συνδεδεμένη. Επιπλέον, στον ατμοστρόβιλο συνέχισε να τροφοδοτείται ατμός, ενώ θα έπρεπε να διακοπεί αμέσως, και έτσι η γεννήτρια παρήγαγε ρεύμα μόνο με τη μία φάση. Ετσι προκλήθηκαν ισχυρές ταλαντώσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα την πυρκαγιά, από την οποία κινδύνεψε ο σταθμός.

Τέλος, όσον αφορά το χρόνο αποκατάστασης της ζημιάς, υπάρχει περίπτωση αυτός να περιοριστεί σε λιγότερο από τρεις μήνες, εφ' όσον φανεί ότι ανταλλακτικοί στάτης και ρότορας για παρόμοιου τύπου γεννήτρια που έχει η ΔΕΗ στον ΑΗΣ Καρδιάς, θα γίνει δυνατόν να προσαρμοστούν στη μονάδα Νο 2 του Αγ. Δημητρίου. Διαφορετικά ο χρόνος θα ξεπεράσει κατά πολύ τους τρεις μήνες. Ηδη στην Πτολεμαΐδα βρίσκεται μηχανικός της κατασκευάστριας εταιρείας Alstom, προκειμένου να κάνει αποτίμηση της ζημιάς και να προτείνει λύσεις για την αποκατάσταση.

Αντιδράσεις

Επιστολή καταγγελίας στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών έστειλε χθες ο πρώην πρόεδρος της Ν.Δ. Μιλτιάδης Εβερτ. Οπως τονίζει στην επιστολή του, οι διακοπές ηλεκτροδότησης που έγιναν ιδιαίτερα συχνές τον τελευταίο χρόνο, θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας, προκαλούν προβλήματα στην καθημερινή ζωή των πολιτών και στη λειτουργία βιομηχανιών και βιοτεχνιών και εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ θέτουν εν αμφιβόλω την επάρκεια ηλεκτρικού κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ζητεί δε, να διερευνηθεί η ύπαρξη τυχόν ευθυνών.

Ερώτηση για τον υπουργό Ανάπτυξης Ακη Τσοχατζόπουλο κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής του ΣΥΝ Παναγιώτης Λαφαζάνης, με την οποία ζητεί να πληροφορηθεί τα πραγματικά αίτια της βλάβης, το κόστος της ζημιάς στον ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου και αν έχουν γίνει περικοπές στη συντήρηση των υποδομών.









ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ


Συνδυασμός παραγόντων


ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ


Για συνδυασμό παραγόντων που προκάλεσαν την έκρηξη στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό ΔΕΗ στον Αγιο Δημήτριο Κοζάνης με αποτέλεσμα τη διακοπή στην ηλεκτροδότηση χριστουγεννιάτικα, έκανε λόγο χθες ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Γιώργος Πασχαλίδης.


Τόνισε παράλληλα ότι μετά από τα γεγονότα στο σταθμό της ΔΕΗ στο Ωραιόκαστρο πριν από μερικούς μήνες, θα πρέπει να υπάρχει επιφυλακή, ετοιμότητα και επαγρύπνηση, ώστε να αποφευχθούν τέτοια περιστατικά στο μέλλον.

Δεκάδες δισεκατομμύρια είναι το κόστος της ζημιάς στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Κοζάνης, υποστηρίζει ο βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης της Ν.Δ. Γιώργος Σαλαγκούδης και υπογραμμίζει ότι: Η εξοικονόμηση πόρων για τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ σε βάρος των δαπανών συντήρησης και προμήθειας ανταλλακτικών για τον εκσυγχρονισμό πεπαλαιωμένων συστημάτων ευθύνεται για την πρόσφατη εκτεταμένη διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος. «Η κυβέρνηση, εξαιτίας της αδυναμίας της να καλύψει τις υποχρεώσεις της προς το ασφαλιστικό ταμείο του ΟΑΠ- ΔΕΗ, προχώρησε σε εσπευσμένη μετοχοποίηση ενώ η διοίκηση της ΔΕΗ, με τις πράξεις της και παραλείψεις, αποδιοργάνωσε την επιχείρηση με άμεσο αποτέλεσμα την κακή λειτουργία παρακολούθησης και προγραμματισμού», επισημαίνει ο βουλευτής και προσθέτει ότι: «Σήμερα η ΔΕΗ λειτουργεί αντιοικονομικά και παράγει ρεύμα με υψηλό κόστος από τις μονάδες φυσικού αερίου και πετρελαίου μεγαλώνοντας τις ζημιές τους».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/12/2001





ΔΕΗ ΑΗΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ
Απέκρυψαν τη διαρροή τοξικών ουσιών

Σημαντικές έως και εγκληματικές είναι οι ευθύνες της κυβέρνησης και της διοίκησης της ΔΕΗ, που προτίμησαν να κρατήσουν κρυφό το θέμα της διαρροής τοξικών ουσιών τύπου PCB (πολυχρωμιούχα διφαινύλια) πιθανά και κλοφέν, όταν προκλήθηκε πυρκαγιά στη μονάδα 2 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου στην Κοζάνη τη νύχτα των Χριστουγέννων. Η διοίκηση της ΔΕΗ και η διεύθυνση του ΑΗΣ, προκειμένου να υποβαθμίσουν - από όλες τις πλευρές τους - το μείζον αυτό θέμα, έθεσαν σε μεγάλη δοκιμασία την υγεία όχι μόνο των εργαζομένων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής από τα τοξικά αέρια (κυρίως διοξίνες), που εκλύονται κατά την καύση ουσιών της κατηγορίας PCB. Τώρα, μετά το θόρυβο που προκάλεσαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του σταθμού, οι οποίοι γνωρίζουν τις επιπτώσεις, η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΔΕΗ αναγκάστηκαν να συγκεντρώσουν δείγματα τα οποία έχουν σταλεί για εργαστηριακό έλεγχο στην Ιταλία, αλλά και να πάρουν κάποια μέτρα προστασίας των εργαζομένων (μόλις το περασμένο Σάββατο) του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου.

Ηδη από τη νύχτα της έκρηξης στο σταθμό, οι εργαζόμενοι έθεσαν στη διεύθυνση το ζήτημα της έκλυσης τοξικών ουσιών από την καταστροφή τριών πυκνωτών που περιείχαν περίπου 17 λίτρα PCB, ωστόσο, ο διευθυντής του ΑΗΣ Θ. Παπαδέλης, κατά την κοπή της πίτας στις 31 Δεκέμβρη, ενημέρωνε ψευδώς τους εργαζόμενους ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως ζήτημα μόλυνσης από τοξικές ουσίες. Αυτές οι... διαβεβαιώσεις είχαν ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει η λήψη μέτρων και ελέγχων, αφού τα πρώρα δείγματα συγκεντρώθηκαν στις 8-10 Γενάρη και απεστάλησαν σε πιστοποιημένο εργαστήριο στην Ιταλία, τα αποτελέσματα του οποίου ακόμα αναμένονται. Πριν λίγες μέρες, στάλθηκαν και άλλα δείγματα για εξέταση, ενώ περισσότεροι από 40 εργαζόμενοι έχουν υποβληθεί σε τοξικολογικές εξετάσεις, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει διαπιστωθεί κάτι. Ωστόσο, τα συμπτώματα των παρενεργειών αυτών των ουσιών δεν είναι άμεσα αναγνωρίσιμα.

Σε ό,τι αφορά τη λήψη ατομικών μέτρων προστασίας, η διεύθυνση του ΑΗΣ, μόλις το περασμένο Σάββατο, εξόπλισε τους εργαζόμενους με φόρμες μιας χρήσης και ενισχυμένες μάσκες, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες οι πυκνωτές στάλθηκαν στη Γερμανία σε ειδικό κλίβανο (μοναδικό στην ΕΕ) για την καταστροφή τους. Αυτή τη στιγμή, κανένας δεν αναφέρει επακριβώς τι είδους PCB περιείχαν οι συγκεκριμένοι πυκνωτές. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι, από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, μετά από πιέσεις των εργαζομένων, η διοίκηση, με επιστολή στην κατασκευάστρια εταιρία ALSTOM, ζητούσε να πληροφορηθεί την επικινδυνότητα των «λαδιών» των πυκνωτών και ταυτοχρόνως να αντικατασταθούν. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει απάντηση από την ALSTOM.

Τα πολυχλωριούχα διφαινύλια (PCB) που φέρουν ως κυρίως εμπορικό τίτλο τον όρο «κλοφέν» και τα οποία χρησιμοποιούνται ως μονωτικό υλικό σε πυκνωτές, από τα τέλη της δεκαετίας του '70, λόγω της επικινδυνότητάς τους, άρχισαν να αποσύρονται και να απαγορεύεται η χρήση τους. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους είναι η βραδεία αποσύνδεση όταν απελευθερώνονται στο περιβάλλον και η υψηλή τους τοξικότητα. Μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και καλύπτουν σε μορφή σκόνης μεγάλες επιφάνειες. Συγκεντρώνονται εκλεκτικά σε ζώντες οργανισμούς και εισέρχονται στον άνθρωπο και μέσω της τροφικής αλυσίδας.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Α. Τσοχατζόπουλος, σε χτεσινές δηλώσεις - και ενώ δεν υπάρχουν ακόμη οι απαντήσεις από τους ελέγχους που γίνονται στην Ιταλία - υποστήριξε πως «κανένα πρόβλημα δεν υπάρχει» και πως οι έρευνες γίνονται για προληπτικούς λόγους...

«Μπλακ άουτ» το... κέρδος για το λαόΑνήμερα τα Χριστούγεννα διαπίστωσαν οι εργαζόμενοι τις συνέπειες του ξεπουλήματος

Απρόβλεπτες θα ήταν οι διαστάσεις και οι συνέπειες του μπλακ - άουτ που σημειώθηκε το βράδυ των Χριστουγέννων, αν εκείνη την ώρα η κατανάλωση ρεύματος, ήταν, έστω και οριακά μεγαλύτερη, όπως είναι εύλογο να γίνεται τέτοιες ημέρες. Το γεγονός, ότι η κατανάλωση τη στιγμή του ατυχήματος - που έθεσε εκτός λειτουργίας τις 5 μονάδες παραγωγής του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, τις 4 μονάδες του ΑΗΣ Καρδιάς και μία μονάδα του ΑΗΣ Αλιβερίου - ήταν περίπου στα 5.600 μεγαβάτ, όσα δηλαδή μια συνηθισμένη ημέρα, φαίνεται να έσωσε την κατάσταση από ένα γενικευμένο μπλακ άουτ και την κατάρρευση του συστήματος. Βέβαια, παράγοντες της ΔΕΗ, μπορεί να αναφέρουν ότι το γεγονός ήταν τυχαίο, ωστόσο, αυτοί γνωρίζουν πολύ περισσότερο από τον καθένα, ότι τα συνεχή μπλακ άουτ της ΔΕΗ, που τον τελευταίο ένα χρόνο, έχουν γίνει καθεστώς, άλλοτε στις ίδιες και, άλλοτε σε διαφορετικές περιοχές της χώρας, οφείλονται αποκλειστικά στην ιδιωτικοποίηση της Επιχείρησης.

Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που αποφασίστηκε να ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΗ. Το ξέρουν όλοι και ανακοινώνεται επισήμως ότι η ΔΕΗ, Ανώνυμη Εταιρία πλέον, έχει μπει στο κυνήγι του κέρδους των ιδιωτών, παγώνοντας επενδύσεις, μειώνοντας το προσωπικό, σε σημείο, που να μην πραγματοποιεί τις απαραίτητες συντηρήσεις των σταθμών παραγωγής και των δικτύων, με αποτέλεσμα την επισφαλή ηλεκτροδότηση της χώρας. Το δίκτυο μεταφοράς, δε, με απόφαση της κυβέρνησης, το έχει παραδώσει στο ΔΕΣΜΗΕ - επίσης ανώνυμη εταιρία. Την ίδια στιγμή, που γίνονται αυτά, κυβέρνηση και διοίκηση της ΔΕΗ ανακοινώνουν ότι πλέον η ΔΕΗ ΑΕ μοιράζει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές στους ιδιώτες.

Πέρα, από τη διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος που ταλαιπώρησε για σχεδόν μία ώρα τη μισή περίπου χώρα, είναι πολύ σοβαρό και το γεγονός ότι την τελευταία στιγμή αποφεύχθηκε τρομακτικής έκτασης έκρηξη που θα μπορούσε να τινάξει ολόκληρο τον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου στον αέρα με απρόβλεπτες συνέπειες, και σε ανθρώπινα θύματα. Η παραλίγο τραγωδία, ανήμερα των Χριστουγέννων, αποσοβήθηκε από το προσωπικό του σταθμού που με αυτοθυσία αποσύνδεσε τη ροή υδρογόνου και τελικά κατάφερε να βγάλει το υδρογόνο από τη γεννήτρια που είχε υποστεί βλάβη.

Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν σημειώθηκε έκρηξη σε μετασχηματιστή προστασίας εντάσεως στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, στο Λεκανοπέδιο Πτολεμαΐδας, που ελέγχει την τροφοδοσία του δικτύου με ρεύμα που παράγει η μονάδα 4 του ΑΗΣ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μη λειτουργήσει ο προστατευτικός διακόπτης και να πάει μεγάλη τάση στη γεννήτρια, που πήρε πολλές στροφές, με αποτέλεσμα να υπερθερμανθεί και να υποστεί βλάβη και να ξεσπάσει φωτιά στη μονάδα 2. Τα αίτια της φωτιάς δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί και διεξάγεται σχετική έρευνα για το σκοπό αυτό.

Οσο για τα αίτια της έκρηξης στο μετασχηματιστή συνδικαλιστές της ΔΕΗ τονίζουν ότι, πέρα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, αυτή οφείλεται στην έλλειψη προσωπικού και στην κακή συντήρηση των μονάδων. Ο Ιορδάνης Καλαϊτζόπουλος, μέλος της διοίκησης της ΓΕΝΟΠ -ΔΕΗ, μας δήλωσε ότι η επικίνδυνη αυτή πρακτική αποβλέπει «στο να μειωθεί περισσότερο το κόστος λειτουργίας για να έχουν μεγαλύτερα κέρδη τα μεγάλα συμφέροντα που λυμαίνονται την επιχείρηση».

Το νέο αυτό σοβαρό ατύχημα, το πέμπτο αυτόν το χρόνο, και ο μεγάλος κίνδυνος που παρουσιάστηκε για μια βιβλική καταστροφή, θέτει επιτακτικά επί τάπητος το αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος για άμεση πρόσληψη νέου προσωπικού, την αντικατάσταση των παλιών μηχανημάτων με νέα, σύγχρονης τεχνολογίας και την πλήρη και τακτική συντήρηση όλου του εξοπλισμού.


Συναγερμός λόγω κλοφέν στην Kοζάνη
Eργαζόμενοι της ΔEH σε ιατρικές εξετάσεις
Tης Kατερίνας Aκριβοπούλου
Mια παρ’ ολίγον τραγωδία από διαρροή του τοξικού υγρού «κλοφέν», η συνήθως «ύποπτη» μυστικοπάθεια του μηχανισμού, η καθιερωμένη επιχείρηση να υποβιβασθεί η σοβαρότητα της κατάστασης και βεβαίως μια σειρά ερωτημάτων για την ασφάλεια των μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, όπου χρησιμοποιούνται απαγορευμένα τοξικές ουσίες συνθέτουν το μωσαϊκό του «τρόμου» που βιώνουν από τα Xριστούγεννα οι κάτοικοι της Πτολεμαΐδας, και ειδικότερα οι εργαζόμενοι στο σταθμό υψηλής τάσης της ΔEH στον Aγιο Δημήτριο Kοζάνης, όπου και εκδηλώθηκε η έκρηξη, τα περασμένα Xριστούγεννα. H περιοχή έχει τεθεί σε κατάσταση συναγερμού, ήδη τουλάχιστον 38 εργαζόμενοι υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις ενώ αναμένονται τα αποτελέσματα των αναλύσεων σε εργαστήριο της Iταλίας, προκειμένου να διαπιστωθεί το εύρος της προσβολής από το κλοφέν είτε σε ανθρώπους είτε στο περιβάλλον.

H χθεσινή αποκάλυψη του P/Σ Σκάι 100,4 ότι υπήρξε διαρροή του τοξικού υλικού κλοφέν, γεγονός που μέχρι χθες έκρυβαν άπαντες, θορύβησε τους αρμοδίους και χρειάστηκαν ώρες μέχρις ότου εκδοθούν επισήμως ανακοινώσεις. Eίχαν προηγηθεί δηλώσεις στο «Σκάϊ», εκπροσώπων της ΔEH αλλά και συνδικαλιστών, οι οποίοι έφτασαν στο σημείο να θέτουν εν αμφιβόλω ακόμη και το γεγονός της καύσης και διαρροής «κλοφέν». Tην πληροφορία επιβεβαίωσε, μιλώντας στο Pαδιοφωνικό Σταθμό, ο νομάρχης Kοζάνης κ. Πασχάλης Mητλιάγκας, ο οποίος δεν έκρυψε μάλιστα τη δυσφορία του για το γεγονός ότι ενημερώθηκε με καθυστέρηση από τη διοίκηση της ΔEH μόλις την περασμένη Πέμπτη.

H «K» μίλησε χθες με το διευθυντή Eκμετάλλευσης Θερμοηλεκτρικών Σταθμών κ. Θαν. Xανταβά, ο οποίος παραδέχθηκε τα γεγονότα τα οποία σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν ως εξής: σε τρεις πυκνωτές, που βρίσκονταν κάτω από την καμένη γεννήτρια, παρατηρήθηκε ότι έχει καεί το μονωτικό τους λάδι γεγονός που θορύβησε τους ειδικούς καθώς γνώριζαν ότι αυτό εμπεριέχει ποσότητα του χημικού υγρού «APOKΛOP» με περιεκτικότητα 12-32, της κατηγορίας των τοξικών, PCB στην οποία ανήκει και το «κλοφέν». Δείγματα του καμένου υλικού εστάλησαν το πρώτο δεκαήμερο του Iανουαρίου σε εργαστήριο της Aθήνας το οποίο και πιστοποποίησε την υπάρξη του ύποπτου υγρού. Oι ειδικοί εικάζουν και ευελπιστούν, σύμφωνα πάντα, με τον κ. Xανταβά, ότι το υγρό τύπου κλοφέν, η ποσότητα του οποίου υπολογίζεται περί τα 10 κιλά, κάηκε αυτοστιγμεί στους χίλιους και πλέον βαθμούς πριν δηλαδή προλάβει να διασπασθεί και να παράξει διοξίνες. Ωστόσο έχουν σταλεί στην Iταλία επιπλέον δείγματα από την οροφή, προκειμένου να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο υπάρχουν κατάλοιπα από PBC και διοξίνες στο κτίριο. Aξίζει να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν μόλις πριν από λίγες ημέρες, οπότε και ξεκίνησαν να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις. Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι στιγμής επαρκώς αν έχουν γίνει δειγματοληψίες από το έδαφος, τα νερά ή την ατμόσφαιρα.

Mιλώντας στον «Σκάϊ 100,4» ο διευθυντής Eρευνών του Δημόκριτου καθηγητής N. Kατσαρός, το κλοφέν όταν καίγεται παράγει διοξίνες οι οποίες ως γνωστόν, προκαλούν καρκινογενέσεις και τερατογενέσεις σε εκατομμυριοστά του εκατομμυριοστού του γραμμαρίου ανά κυβικό μέτρο. Σε ό,τι αφορά την προκειμένη περίπτωση, ο βαθμός επικινδυνότητας για όσους τυχόν εξετέθησαν στο μολυσμένο περιβάλλον, εξαρτάται από την ποσότητα και το χρονικό διάστημα στο οποίο βέρθηκαν εκτεθειμένοι. Aν δηλαδή εξετέθησαν για μερικές μέρες, ο κίνδυνος είναι σοβαρός, αν πρόκειται για ώρες τότε, κατά τον κ. Kατσαρό, ελαχιστοποιείται.

Tο όλο θέμα, το οποίο αναμένεται να έχει ευρεία συνέχεια, προκάλεσε πάντως έντονες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση. O κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της N.Δ. κ. Πρ. Παυλόπουλος έθεσε θέμα ολιγωρίας και ενδεχόμενης απόπειρας συγκάλυψης από την κυβέρνηση, ενώ η βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣYκ. Aσημίνη Ξηροτύρη, μίλησε για αδιαφορία σε θέματα τήρσης της ασφάλειας.

Tην ίδα ώρα ομοφώνως όλες οι πτέρυγες της Βουλής υπερψήφισαν χθες το νομοσχέδιο για την απαγόρευση ανάπτυξης, παραγωγής, αποθήκευσης και χρήσης χημικών όπλων σε εφαρμογή σχετικής διεθνούς συμβάσεως που κυρώθηκε από τη Βουλή το 1994. Ο κ. Μιλτιάδης Εβερτ επισήμανε ότι το σημαντικότερο είναι η λήψη παρόμοιων δεσμεύσεων και μέσα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ με δεδομένο ότι κατά τον πόλεμο της Σερβίας χρησιμοποιήθηκαν όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ εξέφρασε φόβους για τη στάση της Τουρκίας. Εξάλλου ο βουλευτής της ΝΔ κ. Γ. Τρυφωνίδης έθεσε παρεμπιπτόντως τη μη τήρηση από πλευράς του πρώην υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. K. Λαλιώτη της προ επταετίας δεσμεύσεως για δημιουργία δύο χώρων για αποθήκευση χιλιάδων τοξικών αποβλήτων, που παράγονται στη χώρα μας, υπενθυμίζοντας πρόσφατες καταγγελίες του δημάρχου Κοζάνης για διαρροή κλοφέν, αλλά και την κλοπή στη Λάρισα ραδιενεργού μηχανισμού.


KΛOΦEN: Συναγερμός στη ΔEH από διαρροή

Xρειάστηκε η αποκάλυψη από ένα Mέσο Eνημέρωσης (ΣKAΪ) για να παραδεχθεί με χαρακτηριστική καθυστέρηση η ΔEH τη διαρροή κλοφέν κατά την έκρηξη, τα Xριστούγεννα στη δεύτερη μονάδα του Aγ. Δημητρίου στην Πτολεμαΐδα. H καύση της χημικής αυτής ουσίας ήγειρε ζήτημα ενδεχόμενης διαρροής τοξικών ουσιών στην ατμόσφαιρα και έφερε στο φως το γεγονός ότι... ουδείς γνώριζε τι ακριβώς ήταν το χρησιμοποιούμενο έλαιο και ποια η επικινδυνότητά του. Eπειτα από έρευνες και αναλύσεις, η ΔEH συμπεραίνει ότι ήταν χαμηλής περιεκτικότητας σε χλώριο, οι δε προληπτικές ιατρικές εξετάσεις στο προσωπικό δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας.

Tι δεν έβλεπε η ΔEH εδώ και ένα μήνα...
Xρύσα Λιάγγου

Mε καθυστέρηση ενός μήνα η ΔEH εμφανίσθηκε χθες να «απολογείται» για το ατύχημα που προκάλεσε διαρροές χημικών αερίων στις 25 Δεκεμβρίου 2001 στη δεύτερη Mονάδα του Aγ. Δημητρίου στην Πτολεμαΐδα. H έκρηξη είχε σημειωθεί ανήμερα τα Xριστούγεννα και προκάλεσε εκτεταμένη διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε μεγάλο τμήμα της χώρας. Aυτή ήταν η ορατή πλευρά στην οποία και επικεντρώθηκε η διοίκηση της ΔEH, απολογούμενη τότε για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης. H αθέατη πλευρά εκείνου του ατυχήματος ήταν η διαρροή στην ατμόσφαιρα χημικών ουσιών από μετασχηματιστές υψηλής τάσης, «λεπτομέρεια» την οποία απέκρυψε η ΔEH. Eνα μήνα μετά και αφού το θέμα διέρρευσε, η ΔEH απολογείται για τους χειρισμούς της στο όλο θέμα.

Mε Δελτίο Tύπου, που ανακοινώθηκε αργά χθες το βράδυ, η ΔEH παραδέχεται ότι το μονωτικό έλαιο των δύο εκ των τριών πυκνωτών της γεννήτριας που πήρε φωτιά το βράδυ των Xριστουγέννων, καταστράφηκε ολοσχερώς, ενώ δεν διαπιστώθηκαν ενδείξεις διαρροής τους. Oι πυκνωτές αυτοί, σύμφωνα με τη ΔEH «εγκαταστάθηκαν το 1984 από την εταιρεία Alstom και ο Σταθμός διαχειριζόταν τις εν λόγω συσκευές ως συσκευές που πιθανόν περιέχουν PCBs». Aπό την πλευρά της η Alstom εμφανίζεται να μην έχει ενημερωθεί από τη ΔEH για τον τύπο του πυκνωτή προκειμένου να αποφανθεί για το τι υγρό έχει τοποθετηθεί για ψύξη–μόνωση. Σύμφωνα με πληροφορίες από το 1991 είχε τεθεί θέμα αντικατάστασης των υγρών με πιο ήπια και λιγότερο επικίνδυνα και δεν προχώρησε γιατί ΔEH και κατασκευαστής δεν κατάφεραν να καταλήξουν για το τι τύπος υγρών είχε τοποθετηθεί στους πυκνωτές. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΔEH, από την πρώτη στιγμή ελήφθησαν τα απαραίτητα μέτρα και πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες οι οποίες στάλθηκαν σε διαπιστευμένα εργαστήρια στην Eλλάδα και στο εξωτερικό. Tα πρώτα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν σήμερα (χθες) αναφέρει η ΔEH, δείχνουν ότι «το χρωματογραφικό προφίλ του δείγματος ελαίου του πυκνωτή που δεν καταστράφηκε προσομοιάζει με Arochlor 1232, το οποίο είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε χλώριο». Oπως επίσης ανακοίνωσε η ΔEH, ήδη έχει διενεργηθεί έλεγχος υγείας στους εργαζόμενους (42 άτομα) και από τα πρώτα αποτελέσματα δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα. Tα οριστικά αποτελέσματα των ελέγχων αναμένονται σύμφωνα με τον διευθυντή Παραγωγής κ. K. Παννέτα σε 10 ημέρες. Aπό την πλευρά του ο υπουργός Aνάπτυξης Aκης Tσοχατζόπουλος, εμφανίσθηκε καθησυχαστικός, τονίζοντας ότι οι έλεγχοι είναι προληπτικού χαρακτήρα και δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος.


Hξεραν και το «κουκούλωσαν» Eπιτείνονται οι ανησυχίες των κατοίκων της Kοζάνης, μετά τις αποκαλύψεις για τη διαρροή τοξικών από το εργοστάσιο της ΔEH
Tων Eφης Xατζηιωαννίδου – Θανάση Tσίγγανα

Γνώριζε ή δεν γνώριζε η ΔEH την ύπαρξη του τοξικού υγρού τύπου κλοφέν στους πυκνωτήρες και αν ναι, από πότε; Oπως αποκαλύπτει η «K», στις 15 Iανουαρίου 2001, η Διεύθυνση Λιγνιτικού Kέντρου Δ. Mακεδονίας κοινοποιούσε έγγραφο προς όλες τις διευθύνσεις της Eπιχείρησης, με το οποίο γνωστοποιούσε τη συγκρότηση τετραμελούς επιτροπής, έργο της οποίας, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, θα είναι: «H συνέχιση του διερευνητικού έργου για την πληρέστερη συλλογή πληροφοριών, προκειμένου να προωθηθούν οι διαδικασίες απόσυρσης ή απολύμανσης εγκατεστημένων ή εφεδρικών συσκευών που περιέχουν έστω και κάτω των προβλεπομένων ορίων ποσότητα PCBs, σύμφωνα με την KYA 7589/731/2000 (ΦEK 514) και με το α) σχετικό».

Aποδεικνύεται δηλαδή ότι οι υπεύθυνοι γνώριζαν την ύπαρξη του χημικού υγρού αλλά οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν, όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, πολύ αργότερα. Mάλιστα ο νομάρχης Kοζάνης κ. Πασχάλης Mιτλιάγκας αποκάλυψε ότι από την 28η Δεκεμβρίου είχε στείλει επιστολή προς τον υπουργό Aνάπτυξης με την οποία εξέφραζε τις ανησυχίες του για τις επιπτώσεις από το ατύχημα, χωρίς όμως να λάβει απάντηση...

Eπίσης, όπως έγινε γνωστό, έως το 2010 είχε ζητήσει η ΔEH να της επιτραπεί η χρήση πυκνωτών με PCBs –τοξική ουσία γνωστή με την εμπορική ονομασία κλοφέν ή αροκλόρ– παρά την γενική απαγόρευση που είχε επιβάλει το 1985 με σχετική οδηγία της η EOK. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες ατόμων που γνωρίζουν πολύ καλά τα «εσωτερικά» της ΔEH, οι πυκνωτές αυτοί δεν αντικαταστάθηκαν και λειτουργούσαν με τα τοξικότατα μονωτικά τους λάδια μέχρι το βράδυ της μεγάλης πυρκαγιάς στον A/HΣ του Aγίου Δημητρίου στην Kοζάνη. Kαι η ΔEH αντί να ξεπεράσει την «εσωστρέφειά» της και να πραγματοποιήσει υπεύθυνη επιδημιολογική μελέτη με επιστήμονες που θα κατέγραφαν όλα τα ιατρικά προβλήματα που εξεδήλωσαν οι κάτοικοι τις ημέρες εκείνες, προτίμησε την μυστικοπάθεια.

Yστερα απ’ όλα αυτά, δειγματοληπτικές ιατρικές εξετάσεις σε κατοίκους του Δήμου Eλλησπόντου, πλησίον του οποίου βρίσκεται το εργοστάσιο της ΔEH ζήτησε χθες –κατά τη διάρκεια συνέντευξης Tύπου– ο νομάρχης Kοζάνης κ. Mιτλιάγκας προκειμένου να καταγραφούν τα όποια προβλήματα υγείας προκλήθηκαν στους κατοίκους. Oπως δήλωσε ο κ. Mιτλιάγκας παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε η ΔEH να αμβλύνει τις εντυπώσεις που είχε δημιουργήσει στην περιοχή η απόκρυψη της ύπαρξης τοξικών ουσιών το βράδυ της πυρκαγιάς αλλά και τις καθησυχαστικές δηλώσεις των αρμοδίων –ότι τάχα οι πυκνωτές που κατεστράφησαν περιείχαν Aroclor 12-32 –χαμηλής περιεκτικότητας σε χλώριο– η ανησυχία των περιοίκων κορυφώνεται καθώς έχει γίνει πλέον γνωστό ότι και αυτή η ουσία ανήκει στην ομάδα PCBs, που είναι άκρως επικίνδυνη για τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με στοιχεία που κοινοποιεί τώρα η ΔEH, οι δύο πυκνωτές που κάηκαν περιείχαν 11 κιλά Arochlor 1232 και κατά την καύση παρήχθησαν 0,22 μιλιγκράμ διοξινών. H ποσότητα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι η Πακόσμια Oργάνωση Yγείας ορίζει ως δόση ανεκτή την πρόσληψη 1-4 τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου ανά κιλό βάρους.

Mέχρι στιγμής 40 περίπου εργαζόμενοι που είχαν βάρδια στον σταθμό το βράδυ των Xριστουγέννων έχουν υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις, ενώ η αποκάλυψη έχει θορυβήσει και τους πυροσβέστες που πήραν μέρος στην κατάσβεση και θα υποβληθούν και αυτοί σε σχετικές εξετάσεις.

Στη Bουλή

Mε επερώτησή τους στο Kοινοβούλιο οι βουλευτές Θ. Nάκος, N. Tσιαρτσιώνης και Δ. Tζαμτζής της N.Δ. και Γ. Aμπαζόγλου και M. Δαμανάκη του ΣYζητούν να πληροφορηθούν τι θα πράξει η πολιτεία προκειμένου να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση. Mε σχετική του δήλωση ο αρμόδιος τομεάρχης της N.Δ. κ. Γ. Σαλαγκούδης ανέφερε ότι επισκέφθηκε λίγες ημέρες μετά το ατύχημα τη μονάδα του Aγίου Δημητρίου, αλλά οι πληροφορίες ήταν διφορούμενες και ανεπιβεβαίωτες, καθώς ορισμένοι έλεγαν ότι οι πυκνωτές είχαν αντικατασταθεί από το 1987.

Tην επικίνδυνη και παράνομη συμπεριφορά της ελληνικής πολιτείας ως προς τα τοξικά επεσήμανε χθες ο πρόεδρος του ΣYκ. N. Kωσταντόπουλος μιλώντας στον ΣKAΪ 100,4 ο οποίος ανέφερε ότι επικίνδυνα τοξικά απόβλητα βρέθηκαν στο παρελθόν και στις περιοχές της Nέας Mάκρης και του Διονύσου.

Για τη διαρροή κλοφέν στην Kοζάνη μίλησε χθες και η γ.γ. του KKE κ. Aλ. Παπαρήγα, λέγοντας ότι «στην Eλλάδα έχει υιοθετηθεί μια αρκετά προωθημένη νομοθεσία όμως τους νόμους αυτούς καλείται να υλοποιήσει πάντα η εργοδοσία, η οποία κρατά στα χέρια της το μείζον θέμα της υγιεινής και ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους. «Tέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, στη ΔEH διενεργείται ήδη έρευνα για τη διαρροή της πληροφορίας στον ΣKAΪ 100,4» που αποκάλυψε το όλο θέμα.


====================================================

Αθήνα, 24-1-2002
Η υπόθεση διαρροής τοξικών ουσιών από το πρόσφατο ατύχημα στη μονάδα της ΔΕΗ, όχι μόνο είναι εξαιρετικά σοβαρή ως προς τις επιπτώσεις της, αλλά κατέδειξε για ακόμη μια φορά την απουσία μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ασφαλή διαχείριση των τοξικών ουσιών. Αυτό επισημαίνει η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace, τονίζοντας την ανάγκη να εφαρμοστεί επιτέλους και στην Ελλάδα η σχετική κοινοτική νομοθεσία και να ξεκινήσουν συστηματικές εργαστηριακές αναλύσεις για διοξίνες, κλοφέν και συγγενείς προς αυτά τοξικές ουσίες.
Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΔΕΗ, κατά τη διάρκεια του ατυχήματος κάηκαν δύο πυκνωτές που περιείχαν 30 λίτρα μονωτικού λαδιού ο καθένας. Έγινε μάλιστα και αναφορά ως προς την περιεκτικότητα του μονωτικού λαδιού σε PCBs (χλωριωμένα διφαινύλια), ουσίες που είναι γνωστές και με τις εμπορικές ονομασίες "κλοφέν", "αροκλόρ" "ασκαρέλ", κ.λπ. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, οι εν λόγω πυκνωτές περιείχαν 15% PCBs και συγκεκριμένα το εμπορικό σκεύασμα Arochlor 1232. To σωστότερο επομένως είναι να αναφερόμαστε σε "αροκλόρ" και όχι σε "κλοφέν".
Όταν τα PCBs καίγονται σε παρόμοια ατυχήματα, παράγονται οι συγγενείς προς αυτά διοξίνες. Με βάση τα στοιχεία της ΔΕΗ, η Greenpeace υπολόγισε την ποσότητα των διοξινών που παρήχθησαν λαμβάνοντας υπ' όψιν παρόμοια ατυχήματα σε άλλες χώρες και χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία της Αμερικανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ).
Έτσι λοιπόν από την καύση των δύο πυκνωτών που περιείχαν περίπου 11 κιλά Arochlor 1232, παρήχθησαν 0,22 μιλιγκράμ διοξινών (0,22 mg I-TEQ). Η ποσότητα αυτή αν και ακούγεται πολύ μικρή, είναι εν τούτοις εξαιρετικά επικίνδυνη.
Δεν υπάρχει κάποιο ασφαλές όριο κάτω από το οποίο να μη κινδυνεύει κανείς από την έκθεση σε διοξίνες. Επειδή όμως εκτιθέμεθα ούτως ή άλλως σε πολλές πηγές διοξινών, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας όρισε ως "ανεκτή" δόση την πρόσληψη 1-4 τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου (pg) ανά κιλό βάρους ανά μέρα, ως τη δόση εκείνη που με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως "κοινωνικά αποδεκτή". Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο βάρους 60 κιλών δεν θα πρέπει να δέχεται πάνω από 60-240 pg ημερησίως. Σε κάποιες χώρες, π.χ. ΗΠΑ, ισχύουν ακόμη αυστηρότερα όρια. Σε πρόσφατη (2001) έκθεση της αμερικανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ), αναφέρεται πως η επικινδυνότητα των διοξινών είναι τουλάχιστον δεκαπλάσια αυτής που μέχρι σήμερα πιστεύαμε.
Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος υιοθετήθηκε τον Ιούλιο του 2001, είναι η εβδομαδιαία πρόσληψη διοξινών να μη υπερβαίνει τα 14 pg ανά κιλό βάρους (δηλαδή τα 2 pg ανά κιλό βάρους ημερησίως).
"Η ποσότητα διοξίνης που διέφυγε από το ατύχημα στην Κοζάνη, θεωρητικά αρκεί για να ξεπεραστεί η ημερήσια επιτρεπτή δόση για πάνω από 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους. Και λέμε θεωρητικά γιατί η σημαντικότερη οδός πρόσληψης διοξινών είναι μέσω της τροφικής αλυσίδας. Επί της ουσίας πάντως αυτοί που θα πρέπει να ανησυχούν πρωτίστως είναι οι εργαζόμενοι στη μονάδα της ΔΕΗ, γι' αυτό και επιβάλλεται συστηματική παρακολούθησή τους ως προς τα επίπεδα διοξινών και PCBs στο αίμα τους και γενικά τους λιπώδεις ιστούς", επεσήμανε ο Νίκος Χαραλαμπίδης, διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace.
Η Ελλάδα δεν έχει ολοκληρωμένη και συνεκτική πολιτική για την εξάλειψη των διοξινών. Παρά το διατροφικό σκάνδαλο του Βελγίου, το 1999, και παρά τις συνεχείς επισημάνσεις της Greenpeace, όχι μόνο δεν υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική αλλά υπάρχει και άγνοια του πραγματικού μεγέθους του προβλήματος. Ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα δεν έχουν εξοπλιστεί πλήρως τα κατάλληλα εργαστήρια και φυσικά δεν πραγματοποιούνται οι σχετικοί έλεγχοι για διοξίνες. Το θετικό είναι ότι διασφαλίστηκε κάποιος ελάχιστος εξοπλισμός δύο εργαστηρίων (στο Δημόκριτο και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αντίστοιχα) τα οποία όμως δεν λειτουργούν ακόμη επαρκώς. Πρόσφατα, διασφαλίστηκε κάποια επιπλέον χρηματοδότηση για το εργαστήριο του Δημοκρίτου. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το εργαστήριο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αφού για την ολοκλήρωσή του απαιτούνται επιπλέον κονδύλια ύψους 150-170 εκατ. δραχμών.
"H Greenpeace ζητά απλώς το αυτονόητο. Να εφαρμοστεί επιτέλους η κοινοτική στρατηγική και νομοθεσία για την εξάλειψη των διοξινών και των PCBs. Και για να γίνει αυτό πρέπει κατ' ελάχιστον να μπορούμε να μετράμε τις διοξίνες και τα PCBs σε ανθρώπινους ιστούς ή στο περιβάλλον. Όσο για την πλήρη εξάλειψη των ουσιών αυτών, οι τεχνικές λύσεις υπάρχουν και τις έχουμε καταθέσει επανειλημμένως στα αρμόδια υπουργεία. Εκείνο που απουσιάζει ακόμη μια φορά είναι τα συγκεκριμένα μέτρα και η διάθεση για ουσιαστικές αλλαγές στο σημερινό απαράδεκτο καθεστώς", τόνισε ο Νίκος Χαραλαμπίδης.
Σημειώσεις προς συντάκτες
1. Τι είναι τα PCBs
Τα PCBs (χλωριωμένα διφαινύλια) είναι μια οικογένεια 209 ενώσεων, στα εμπορικά σκευάσματα όμως ανιχνεύονται περί τις 130. Ένα σύνηθες εμπορικό σκεύασμα είναι μίγμα έως και 50 διαφορετικών PCBs. Η περιεκτικότητα των PCBs σε χλώριο κυμαίνεται από 20-60%. Συγκαταλέγονται στις πιο τοξικές και επικίνδυνες ουσίες που γνωρίζει ο άνθρωπος. Χρησιμοποιούνται ως μονωτικό λάδι πυκνωτών και μετασχηματιστών, ως λιπαντικό αντλιών κενού, κομπρεσέρ και ως υδραυλικά υγρά, ως πλαστικοποιητές σε χρώματα, ως πρόσθετα σε ορυκτέλαια κ.λπ. Η παραγωγή τους έχει πρακτικά σταματήσει αν και υπάρχουν αναφορές πως συνεχίζεται ακόμη στη Ρωσία. Από τους εκατοντάδες χιλιάδες τόνους που έχουν παραχθεί και βρίσκονται ακόμη σε χρήση, εκτιμάται πως το 1/3 περίπου έχει διαφύγει ήδη στο περιβάλλον.
Η έκθεση με οποιοδήποτε τρόπο στις ουσίες αυτές (αναπνοή, κατάποση, επαφή με το δέρμα) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως δερματολογικές παθήσεις (χλωρακμή), μείωση σχηματισμού ερυθρών αιμοσφαιρίων, αλλαγές στο μεταβολισμό, αποβολές σε εγκύους, βλάβες σε διάφορα όργανα και κυρίως στο συκώτι, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, βλάβες στην αναπαραγωγή, καρκίνο κ.λπ.
Όταν καούν τα PCBs παράγονται διοξίνες που είναι συγγενείς μ' αυτά οργανοχλωριωμένες ενώσεις.
Τα PCBs περιλαμβάνονται στην λεγόμενη "Βρώμικη Δωδεκάδα", μια λίστα που περιλαμβάνει τις πιο τοξικές ενώσεις και την οποία συνέταξε το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP). Τον Μάιο του 2001, η Διεθνής Σύμβαση της Στοκχόλμης απαγόρεψε την παραγωγή και χρήση PCBs σε όλο τον κόσμο, ζητώντας την απόσυρση και καταστροφή τους σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Το 1985, η χρήση των PCBs απαγορεύτηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την οδηγία 85/467/ΕΟΚ. 'Αλλη κοινοτική οδηγία (96/59/ΕΚ) στοχεύει σε πλήρη απαλλαγή από PCBs και εξοπλισμό που περιέχει PCBs όσο το δυνατόν συντομότερα και για τον μεγάλο εξοπλισμό πριν από το τέλος του 2010.
Η εθνική νομοθεσία, εναρμονιζόμενη έστω και καθυστερημένα με την κοινοτική, περιορίζει τη χρήση τους. Μεγάλες ποσότητες βρίσκονται ακόμη σε χρήση ή πλημμελώς αποθηκευμένες και συνιστούν μια εν δυνάμει απειλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. H Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη την τεχνογνωσία για την καταστροφή των PCBs. Έτσι εξάγει κατά καιρούς ποσότητες PCBs για καύση στο εξωτερικό. Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ, την περίοδο 1991-98 εξήχθησαν για καταστροφή 794 τόνοι PCBs και εξοπλισμού που περιέχει PCBs. Η καταστροφή έγινε σε μονάδες καύσης στη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Ακόμα και η τακτική αυτή όμως έχει ατονήσει τα τελευταία χρόνια λόγω υψηλού κόστους. Να τονίσουμε ότι σήμερα παρέχονται ασφαλείς τεχνολογίες (εναλλακτικές της καύσης δηλαδή) πολλές από τις οποίες μάλιστα μπορούν να εφαρμοστούν επί τόπου, αποφεύγοντας έτσι τη μεταφορά των επικίνδυνων φορτίων PCBs.
2. Οι επιπτώσεις από έκθεση σε διοξίνες
Βιοχημικές έρευνες έχουν δείξει πως οι διοξίνες δρουν ως ισχυρές "περιβαλλοντικές ορμόνες". Όπως και οι φυσικές ορμόνες, οι διοξίνες μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη των κυττάρων και να αλλάξουν τη δράση των γονιδίων που ρυθμίζουν τη διαδικασία της ανάπτυξης. Ακόμη και απειροελάχιστες συγκεντρώσεις διοξινών μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό και νευρικό σύστημα των οργανισμών. Σε πειραματόζωα, η έκθεση σε διοξίνες έχει προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα τοξικολογικών επιπτώσεων. Μερικές απ' αυτές εμφανίστηκαν σε εξαιρετικά μικρές δόσεις διοξινών, της τάξης των λίγων τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου. Στις επιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται η ενδομητρίωση και η ενίσχυση θηλυκών χαρακτηριστικών σε αρσενικά πειραματόζωα. Κάποιες διοξίνες μπορούν ακόμη να προκαλέσουν καρκίνο, όπως καταδεικνύεται από πολλές πρόσφατες μελέτες. Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό επιστημονικό περιοδικό Lancet τον Μάϊο του 2000 και αφορά στις επιπτώσεις των διοξινών στην ευρύτερη περιοχή του Σεβέζο της Ιταλίας (όπου είχε υπάρξει σημαντική έκλυση διοξίνης το 1976) έδειξε πως η έκθεση του πληθυσμού στις διοξίνες έχει επηρεάσει σημαντικά τον καθορισμό του φύλου των νεογέννητων παιδιών. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μία σημαντική αύξηση των γεννήσεων κοριτσιών στις περιπτώσεις εκείνες που ο πατέρας είχε εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα διοξίνης.