Στο μικροσκόπιο όλες οι μεγάλες συντάξεις

Στο μικροσκόπιο όλες οι μεγάλες συντάξεις
Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ
Από ψιλό κόσκινο θα περάσουν οι υψηλότερες συντάξεις όλων των ασφαλιστικών ταμείων που βρίσκονται πάνω από το πλαφόν των 2.792 ευρώ το οποίο ισχύει σήμερα, χωρίς τις προσαυξήσεις των οικογενειακών επιδομάτων.
Συντάξεις πάνω από αυτό το ποσό καταβάλλουν το ΙΚΑ, το ΤΣΠ-ΕΤΕ, το ΤΑΠ-ΟΤΕ το ΤΑΝΠΥ, το ΤΣΠΕΑΘ, το ΤΑΙΣΥΤ και ο ΟΑΠ-ΔΕΗ.

Οι διοικήσεις των ταμείων, πέραν της καταγραφής του αριθμού των συνταξιούχων ανά κλιμάκιο, έχουν αρχίσει την εξέταση των ατομικών φακέλων ώστε να διαπιστωθεί εάν οι συντάξεις πάνω από το πλαφόν είναι επαρκώς αιτιολογημένες. Από τη μελέτη των κλιμακίων στο ταμείο του προσωπικού της ΔΕΗ και του ΟΤΕ διαπιστώθηκε ότι ο αριθμός των συντάξεων που βρίσκονται πάνω από το πλαφόν είναι μεγάλος και αποφασίστηκε η έρευνα να συνεχιστεί δειγματοληπτικά.
Στο ταμείο της ΔΕΗ σε σύνολο 32.727 συνταξιούχων στο κλιμάκιο σύνταξης από 3.000 έως 3.500 ευρώ βρίσκονται 2.577 συνταξιούχοι, ενώ στο επόμενο κλιμάκιο, από 3.500 έως 4.000 ευρώ, είναι 115 συνταξιούχοι και στο ανώτατο, πάνω από 4.000 ευρώ, 5 συνταξιούχοι. Στο ΤΑΠ-ΟΤΕ σε σύνολο 51.040 συνταξιούχων στα κλιμάκια άνω των 3.000 ευρώ έχουν καταγραφεί 884 συνταξιούχοι.

Παράλληλα, σε όλα τα ταμεία, θα γίνει το επόμενο διάστημα επικαιροποίηση των στοιχείων για τις αναπηρικές συντάξεις. Ειδικά για τις περιοχές όπου το ποσοστό αναπηρικών συντάξεων είναι πολύ πάνω από το μέσο όρο, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης έχει ζητήσει από τα μεγαλύτερα ταμεία (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ) αναλυτική ενημέρωση για τις ενέργειες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια και καταγραφή των αποτελεσμάτων. Η κυβέρνηση θέλει να έχει ολοκληρωμένη εικόνα ώστε να συνδυάσει τις γενικότερες αλλαγές που σχεδιάζει στο ασφαλιστικό με την παράλληλη διόρθωση των στρεβλώσεων. Εκτιμάται ότι πολλές από τις συντάξεις που βρίσκονται στα ανώτερα κλιμάκια δεν δικαιολογούνται με το γενικό τύπο υπολογισμού αποδοχών και καταβαλλόμενων εισφορών.
===================================

Απασχόληση - Ανάπτυξη - Περιβάλλον: Το "νέο όραμα" του Ομίλου ΔΕΗ

Το τρίπτυχο Απασχόληση - Ανάπτυξη - Περιβάλλον βρίσκεται στο επίκεντρο του νέου ενεργειακού σχεδιασμού που εκπονεί η ΔΕΗ, η οποία θα αποτελέσει τον μεγαλύτερο επενδυτή και βασικό πυλώνα του περιβαλλοντικού εκσυγχρονισμού της χώρας.
Χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και η δημιουργία νέων πηγών εισοδήματος θα είναι οι καρποί των εντυπωσιακών σε ύψος επενδύσεων που θα πραγματοποιήσει η ΔΕΗ, μέσα στα επόμενα χρόνια, για τον πλήρη εκσυγχρονισμό και την επέκταση του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της.
Βασικός προσανατολισμός του Ομίλου της ΔΕΗ είναι η δυναμική επέκταση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συμβάλλοντας στην επίτευξη του εθνικού στόχου για σημαντική συμμετοχή στο ενεργειακό μείγμα της.
Η «απογείωση» της υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ κατά την τρέχουσα υδραυλική χρονιά απέδειξε σε όλους τα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει η σωστή αξιοποίηση των υδατικών πόρων της χώρας. Έτσι, κατά τη θερινή περίοδο, αναμένεται να εξασφαλισθεί πλήρης ικανοποίηση των αναγκών για αρδεύσιμες εκτάσεις και υδροδοτήσεις αστικών κέντρων από τους ταμιευτήρες της ΔΕΗ.

Σημαντικά πλεονεκτήματα
Η ανανέωση του προσωπικού, οι μεγάλες επενδύσεις εκσυγχρονισμού και η στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) θα εξασφαλίσουν στη ΔΕΗ τα εξής πλεονεκτήματα:
Μεγαλύτερη αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων, που συνεπάγεται μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από το εξωτερικό.
Μικρότερη επίδραση στα οικονομικά αποτελέσματά της από τις απότομες διακυμάνσεις των διεθνών ενεργειακών τιμών, λόγω της διεύρυνσης της συμμετοχής των νέων λιγνικών μονάδων –που είναι περισσότερο αποδοτικές– και των ΑΠΕ στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της ΔΕΗ.
Προστασία των θέσεων απασχόλησης από τη δυναμική ανάπτυξη στον χώρο των ΑΠΕ. Η ΔΕΗ θα δώσει μεγάλη βαρύτητα στην εξειδίκευση του νέου προσωπικού της, ώστε να αξιοποιήσουν τις πλέον προηγμένες περιβαλλοντικές τεχνολογίες.
Περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΔΕΗ από τον περαιτέρω εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου των ΑΠΕ που διαθέτει. Η αξιοποίηση γεωθερμικών πεδίων περιλαμβάνεται στους στόχους που έχει θέσει προς υλοποίηση η ΔΕΗ.

Κοινωνική συναίνεση
Η ΔΕΗ, ως επιχείρηση κοινωφελούς χαρακτήρα, θα πραγματοποιήσει τις πολύ μεγάλες επενδύσεις της ύστερα από διάλογο και με κοινωνική συναίνεση.
Με τις μακρές εμπειρίες, που έχει αποκτήσει το ανθρώπινο δυναμικό της, έχει γίνει πλήρως κατανοητό ότι, για να προχωρήσουν μεγάλα αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά έργα χρειάζεται να υπάρχει κοινωνική συναίνεση και να εξασφαλίζονται οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες με μακροχρόνιο ορίζοντα.
Σε ό,τι αφορά τον πλήρη επανασχεδιασμό της μακροχρόνιας ενεργειακής πολιτικής, που έχει ξεκινήσει ο Όμιλος της ΔΕΗ, αυτός προβλέπει τη μεγαλύτερη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς αυτές διασφαλίζουν:
ένα καλύτερο περιβάλλον για την ελληνική κοινωνία,
ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας με λιγότερη εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες και διέξοδο από την οικονομική κρίση μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και σημαντικών επενδύσεων, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας οικονομίας χαμηλών ρύπων.
Για τους ανωτέρω λόγους, αλλά και με δεδομένες τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της χώρας, οι ΑΠΕ θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό ισοζύγιο της ΔΕΗ για τις επόμενες δεκαετίες.

Το «εθνικό καύσιμο»
Η ΔΕΗ στήριξε επί μακρόν την ανάπτυξή της αλλά και εξασφάλισε τον πλήρη εξηλεκτρισμό της ηπειρωτικής χώρας αξιοποιώντας τα λιγνιτικά κοιτάσματα της Ελλάδας.
Μέσα στο νέο ενεργειακό περιβάλλον η σημασία του λιγνίτη μεταβάλλεται, αλλά δεν θα χάσει για πάρα πολλά χρόνια τη θέση του στο ενεργειακό μείγμα της ΔΕΗ. Ο λιγνίτης θα παραμείνει το «εθνικό καύσιμο» και η «μεγάλη ασπίδα» της χώρας για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και προστασίας της από τις διεθνείς κρίσεις για μεγάλο διάστημα.

Πέραν αυτού οι ηλεκτρο-λιγνιτικές δραστηριότητες εξασφαλίζουν περίπου 16.000 θέσεις εργασίας και αποτελούν την κύρια πηγή εισοδήματος σε Δυτική Μακεδονία και Αρκαδία.

Αξιοποιώντας νέα λιγνιτικά κοιτάσματα, η ΔΕΗ μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα προχωρήσει στην προκήρυξη του διαγωνισμού για την κατασκευή μιας σύγχρονης λιγνιτικής Μονάδας στην Πτολεμαϊδα, που θα είναι περισσότερο φιλική στο περιβάλλον.

Επίσης, αναμένει την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το Ορυχείο της Βεύης, στη Φλώρινα, προκειμένου να αναπτύξει μία νέα σύγχρονη λιγνιτική Μονάδα που θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια.

Εκείνο που πρέπει να υπογραμμισθεί ιδιαίτερα είναι ότι:

Η κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών Μονάδων, που θα ενσωματώνουν τις πλέον φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, θα γίνει με τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών της Δυτικής Μακεδονίας.



Μονάδες φυσικού αερίου
Εκτός, όμως, από τις νέες επενδύσεις στις ΑΠΕ και σε περιβαλλοντικά φιλικότερες λιγνιτικές Μονάδες, η ΔΕΗ επιταχύνει τις επενδύσεις της και σε Μονάδες που καίνε φυσικό αέριο.

Ήδη έχουν ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής της νέας Μονάδας φυσικού αερίου στο Αλιβέρι, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα ξεκινήσουν οι εργασίες για μία ακόμη μεγάλη Μονάδα φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη, η οποία θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ενίσχυση του Νότιου Ηλεκτρικού Συστήματος της χώρας.

Πρόκειται για δύο νέα μεγάλα ενεργειακά έργα της ΔΕΗ, η κατασκευή των οποίων θα δώσει ισχυρή ώθηση στις περιφερειακές οικονομίες της Εύβοιας και της Αρκαδίας.

Έτσι, κατά το 2010 οι νέες παραγωγικές επενδύσεις που θα πραγματοποιήσει η ΔΕΗ θα είναι οι μεγαλύτερες εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Οι επενδύσεις αυτές επιτρέπουν το σταδιακό κλείσιμο παλαιών ρυπογόνων Μονάδων, βελτιώνοντας το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται.
=====================================

Ο Ρόλος των Υδροηλεκτρικών Σταθμών της ΔΕΗ Ο Ρόλος των Υδροηλεκτρικών Σταθμών της ΔΕΗ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΡΗ*

Οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί έχουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία για τις σύγχρονες κοινωνίες και οικονομίες, ενώ στα επόμενα χρόνια, λόγω των επερχόμενων κλιματικών αλλαγών, θα αυξηθεί πολύ περισσότερο η κοινωνικο-οικονομική σημασία τους.

Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση, που συνέπεσε με μια περίοδο παρατεταμένης ξηρασίας, ανέδειξε την αναγκαιότητα ενίσχυσης των επενδύσεων για νέα μικρά και μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα. Γιατί, μια υδροηλεκτρική παραγωγή, πέρα από τη μείωση της εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενες ενεργειακές ύλες, ικανοποιεί και μια σειρά από άλλες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές ανάγκες, όπως είναι: αρδεύσεις γεωργικών εκτάσεων, υδροδοτήσεις αστικών περιοχών κ.λπ. Ο προωθούμενος μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας μας οφείλει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη τα σημαντικά πλεονεκτήματα που εξασφαλίζουν οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί (ΥΗΣ).

Από την ίδρυσή της η ΔΕΗ το 1950 –δηλαδή πριν από 60 χρόνια– τέθηκε ως βασικός στόχος του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της η αξιοποίηση των εγχώριων κοιτασμάτων λιγνίτη και του υδροδυναμικού της χώρας. Η ανάπτυξη σειράς μεγάλων και μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών απέβλεπε στην πραγματοποίηση του εθνικού στόχου του εξηλεκτρισμού της χώρας. Η συμβολή των υδροηλεκτρικών σταθμών της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού είναι εξαιρετικά σημαντική στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η ΔΕΗ μελέτησε, κατασκεύασε και λειτουργεί όλα σχεδόν τα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα αξιοποιώντας σημαντικό μέρος του υδροδυναμικού της Ελλάδας. Μέσα από μια μακροχρόνια στρατηγική, η ΔΕΗ πέτυχε την ανάπτυξη σημαντικών υδροηλεκτρικών σταθμών (ΥΗΣ) με πολλαπλά οφέλη για εκατομμύρια καταναλωτές, επιχειρήσεις, την αγροτική οικονομία, κ.λπ. ΄Ετσι, σήμερα η ΔΕΗ Α.Ε., με τις σημαντικές επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει, κατάφερε να πετύχει τους στόχους της.

Η Διεύθυνση Υδροηλεκτρικής Παραγωγής λειτουργεί τους Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς της ως έργα πολλαπλού σκοπού, εκτός από την Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας καθαρής και ανανεώσιμης για την κάλυψη των αναγκών Ύδρευσης, Άρδευσης, αντιπλημμυρική προστασία, αντιμετώπιση ξηρασίας-λειψυδρίας και οικονομικές δραστηριότητες στο θαυμάσιο περιβάλλον που δημιουργείται στις ευρύτερες περιοχές των τεχνητών λιμνών. Τα παρατιθέμενα στοιχεία αποκαλύπτουν τα κύρια χαρακτηριστικά και της δυνατότητες των ΥΗΣ της ΔΕΗ.

Πολλαπλές χρήσεις

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί έχουν πολλαπλές χρήσεις:

• Παραγωγή «καθαρής» και ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, κάλυψη ενεργειακών απαιτήσεων στην αιχμή της ζήτησης, παροχή επικουρικών υπηρεσιών στο Διασυνδεδεμένο Ηλεκτρικό Σύστημα.

• Αντιπλημμυρική προστασία στα κατάντη.

• Ρύθμιση των εισροών μέσω των ταμιευτήρων και χρήση των νερών σε περιπτώσεις παρατεταμένης ανομβρίας.

• Παροχή νερού για αρδεύσεις καλλιεργειών, ύδρευση πόλεων και κάλυψη αναγκών τρίτων.

• Παροχή νερού για ψύξη μονάδων Θερμοηλεκτρικών Σταθμών και άλλες βιομηχανικές χρήσεις.

• Ανάπτυξη αλιείας, ναυταθλητισμού, παροχή αναψυχής, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ανάπτυξη εναλλακτικού τουρισμού και άλλες δραστηριότητες στους ταμιευτήρες.

• Κατασκευή δρόμων και δημιουργία σημαντικών υποδομών στις περιοχές όπου λειτουργούν ΥΗΣ.

• Προστασία του περιβάλλοντος με την εξασφάλιση οικολογικής παροχής στις κοίτες των ποταμών.

• Άμεση συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη των παραλίμνιων περιοχών.

Ιδιαίτερα επισημαίνεται ότι:
• Οι ταμιευτήρες αποτελούν ιδανικό περιβάλλον επιβίωσης και ανάπτυξης πολλών ειδών χλωρίδας και πανίδας, αναβαθμίζουν αισθητικά το τοπίο και σε πολλές περιπτώσεις εξελίσσονται σε μοναδικής ομορφιάς υγροβιότοπους.

Τελειώνοντας, μπορούμε να συνοψίσουμε ότι:

Οι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί, ως εγκαταστάσεις πολλαπλού σκοπού, αποκτούν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που σαν μεσογειακή χώρα απειλείται έντονα από τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές.
Πραγματοποιώντας νέες επενδύσεις στον τομέα των Υδροηλεκτρικών Σταθμών, όχι μόνο εξασφαλίζουμε καθαρή ενέργεια, αλλά και δημιουργούμε δυνατότητες για αειφόρο ανάπτυξη στην ελληνική περιφέρεια με πολλαπλά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.



* Ο Γιώργος Λέρης είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος-Μηχανικός, Επιτελικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Παραγωγής ΔΕΗ Α.Ε.
=====================================
«Απελευθέρωση» αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Μια δεκαετία αγοράς

Συμπληρώθηκε ήδη μια 10ετία από τη θεσμοθέτηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και στην Ελλάδα. Είναι ώρα, λοιπόν, για έναν πρώτο απολογισμό.

Τι υπήρχε πριν;
Προπολεμικά δεν υπήρχε διασυνδεδεμένο δίκτυο και πρόσβαση στον ηλεκτρισμό είχε μόνο ο μισός πληθυσμός, κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Υπήρχαν περίπου 400 τοπικά μονοπώλια (ιδιωτικές και δημοτικές επιχειρήσεις). Η δημιουργία της ΔΕΗ ήταν απαραίτητη για τη μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη. Με τη ΔΕΗ έγινε εφικτός ο γρήγορος εξηλεκτρισμός όλης της χώρας, στηριγμένος στην αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων. Έτσι, πριν από την «αγορά» υπήρχε μια μονοπωλιακή, καθετοποιημένη ΔΕΗ, που κατέστρωνε στρατηγική, έκανε επενδύσεις, παρήγαγε, μετέφερε και διένεμε το ηλεκτρικό ρεύμα, με τιμολόγια απόλυτα ρυθμισμένα από την ίδια, αλλά με βάση κυβερνητικές κατευθύνσεις. Το σύστημα αυτό είχε τα καλά του και τα άσχημά του. Στα καλά αναφέρεται η αποτελεσματικότητα της ΔΕΗ έναντι της σημερινής διάλυσης, λιγότερες σπατάλες πόρων από τη βελτιστοποίηση του προγράμματος ανάπτυξης, αποφάσεις με κριτήριο και το κοινωνικό όφελος, χαμηλά τιμολόγια, μακροπρόθεσμο πρόγραμμα επενδύσεων. Στα άσχημα αναφέρονται οι κομματικές παρεμβάσεις (ρουσφέτια, προσλήψεις κ.λπ.), αδιαφορία για την αποδοτικότητα των κεφαλαίων της, χορός συμφερόντων γύρω από τις προμήθειες και επενδύσεις, οι καθυστερήσεις στην υλοποίησή των έργων, που οδηγούσαν σε συχνά μπλακ-άουτ. Τα προηγούμενα, σε συνδυασμό με την πολιτική επιλογή συγκράτησης των τιμολογίων σε χαμηλά επίπεδα, είχαν αποτέλεσμα την υπερχρέωση της ΔΕΗ, παρά το γεγονός ότι το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών των τότε νεαρών εργαζομένων χρηματοδότησε τις επενδύσεις της ΔΕΗ έναντι της υπόσχεσης να δώσει κάποτε συντάξεις. Για να γίνει δυνατή η μετοχοποίηση, η υποχρέωση αυτή μεταφέρθηκε –είχαν πληθύνει και οι συνταξιούχοι – στο κράτος και από αυτό στη μαύρη τρύπα της «κρίσης».

Συμπέρασμα πρώτο: Η προ της αγοράς κατάσταση δεν ήταν ιδανική. Κάθε άλλο. Η αγορά δεν απέρρεε από κάποια ανάγκη για διόρθωση κάποιων κακώς κειμένων. Ήταν μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, τη στιγμή που στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ η ιδεολογική κυριαρχία του μονεταρισμού ήταν στο απόγειό της. Η πρωτοβουλία αυτή, μάλιστα, στην αρχή φάνταζε ανέφικτη για τεχνικούς λόγους (γιατί το ηλεκτρικό ρεύμα έχει ως προϊόν ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά). Τελικά, όμως, επεβλήθη με μεθοδικότητα και επιμονή, με αλλεπάλληλα πακέτα νομοθεσίας και Oδηγιών, με βαθμιαία εδραίωση των συμφερόντων του τομέα.

Δεύτερο συμπέρασμα: Η δημιουργία της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ήταν έξωθεν επιβεβλημένη, όχι σχεδιασμένη για να λύσει τα όποια προβλήματα του κλάδου στην Ελλάδα. Ήταν μια πολιτική πρωτοβουλία με στόχο να διευρύνει τις ευκαιρίες μεγαλοεπενδύσεων (τέτοιων που στον ελληνικό χώρο δεν υπάρχουν ούτε σήμερα, άλλωστε όλοι οι μεγαλοσχήμονες μετά βίας κατορθώνουν να στήσουν ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας) και, αν ήταν δυνατόν, να μειώσει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλες βιομηχανίες για να τα βγάλουν πέρα με τους διεθνείς ανταγωνιστές τους (στην Ελλάδα οι αντίστοιχες βιομηχανίες είχαν ήδη πάμφθηνο, επιδοτούμενο ρεύμα).

Επειδή η πρωτοβουλία δημιουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ήταν ευρωπαϊκή, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εκτιμήσουμε τι επιπτώσεις είχε η εφαρμογή της στα καθ΄ ημάς. Ας τα πάρουμε με τη σειρά:

Διορθώθηκε η επενδυτική ασυνέχεια που οδηγούσε στις αποτυχίες; Όχι, δεν διορθώθηκε. Χρειάστηκε τεχνητή αύξηση της οριακής τιμής, για να προσελκυσθούν οι ιδιώτες, καθώς και διαγωνισμοί με ειδικούς όρους επιδότησης, για να υπάρξει ενδιαφέρον (το οποίο μάλιστα ξεφούσκωσε λόγω κρίσης).

Διορθώθηκε το σύστημα εμπορίας που αγοράζει το προϊόν (το ρεύμα) και το φέρνει στην κατανάλωση; Όχι, οι έμποροι εμφανίζονται και εξαφανίζονται ανάλογα με την οριακή τιμή οδηγώντας τους πελάτες πότε στη αγκαλιά της ΔΕΗ και πότε μακριά από αυτήν. Παρεμπιπτόντως, για τους ίδιους τους εμπόρους, το όλο σύστημα απεδείχθη κατά περιόδους χρυσοφόρο, χωρίς πολλή προσπάθεια και χωρίς κανένα ρίσκο.

Διορθώθηκαν τα τιμολόγια; Τα τιμολόγια αυξήθηκαν ώστε να ικανοποιηθεί η κερδοφορία της ΔΕΗ, τα συμφέροντα των μετόχων. Τα τελευταία χρόνια, τα τιμολόγια της ΔΕΗ αυξήθηκαν με ρυθμούς 4πλάσιους του πληθωρισμού.

Διορθώθηκε η εξάρτηση της χώρας; Όχι! Και το μίγμα καυσίμων είναι περισσότερο «εισαγόμενο» και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας περιορίζονται μόνο από το τεχνικό μέγιστο της ικανότητας των διασυνδέσεων.

Συνολική εκτίμηση για τις επιδράσεις της αγοράςΕκ του αποτελέσματος, η επίδραση της αγοράς υπήρξε αρνητική. Βεβαίως όλα τα κακά δεν οφείλονται μόνο στην αγορά. Οφείλονται και σε πολλαπλές παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής πολιτικής εκπροσώπησης. Απλώς η αγορά, εκ της φύσεώς της, περιέχει λιγότερο προγραμματισμό, περισσότερη αναρχία και −κυρίως− έχει ως στόχο το κέρδος και δευτερευόντως την κοινωνική ευημερία. Έτσι, με την αγορά εντάθηκαν τα όποια προβλήματα του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή επάρκειας, τιμών, αναπτυξιακής συμβολής κ.λπ.

Ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε η αγορά δεν ήταν μονόδρομος

Για να προσελκυσθούν οι ιδιώτες σε επενδύσεις, με πρόσχημα τη δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ, δόθηκαν κίνητρα (επιδοτήσεις, εγγυημένη αποζημίωση της ισχύος κ.λπ.) και εμποδίστηκε η ΔΕΗ να τους ανταγωνιστεί με ίσους όρους. Παρ’ όλα αυτά δεν έγιναν ιδιωτικές επενδύσεις, με αποτέλεσμα να προκύψει μηδενισμός της εφεδρείας, αύξηση της Οριακής Τιμής Συστήματος (Ο.Τ.Σ), με συνέπεια οικονομικές ζημιές της ΔΕΗ και κέρδη των χονδρεμπόρων. Η ΔΕΗ δεν έχει κίνητρο για εξοικονόμηση ενέργειας, για μείωση του κόστους, για τη βελτιστοποίηση των επενδύσεών της. Υπήρχαν δυνατότητες διαφορετικών επιλογών, ακόμα και μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (όπως π.χ. στη Γαλλία). Επισημαίνεται ότι σε όλο τον κόσμο η αγορά οδήγησε σε ανεπαρκείς επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς.

Συμπερασματικά, η αγορά δεν μπορεί να οδηγήσει στον δημόσιο μακροχρόνιο αειφορικό ενεργειακό σχεδιασμό, που θα εξασφαλίζει την ασφάλεια του εφοδιασμού, την οικονομικότητα των επενδύσεων και την προστασία του περιβάλλοντος,
Γ.Α./Ν.Γ.
=====================================
Η ΔΕΗ συμμέτοχος της πράσινης ανάπτυξης
ΤΟΥ Δρ. ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗ*

Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., που ιδρύθηκε το 1998 (πλήρης απόσχιση ολόκληρου του κλάδου των ΑΠΕ από τη μητρική εταιρεία το 2006), είναι φορέας του ομίλου ΔΕΗ στον κλάδο των ΑΠΕ και πρέσβειρα εταιρεία της χώρας μας, αφού άλλωστε είναι η μόνη ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται και στους 4 κύριους κλάδους Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δηλαδή Αιολική, Υδροηλεκτρική, Ηλιακή και Γεωθερμική ενέργεια.

Με 123 MW ήδη σε λειτουργία (62 MW Αιολικά Πάρκα, 61 MW Μικρά Υδροηλεκτρικά) η ΔΕΗΑΝ. προχωράει άμεσα στην κατασκευή 9 Αιολικών Πάρκων συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 32,4 MW, σε νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη, σε ένα έργο με τη μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η αντικατάσταση (repowering συνολικής ισχύος 25,4 MW) των πρώτων Αιολικών Πάρκων, που είχαν εγκατασταθεί στα νησιά του Αιγαίου, την Εύβοια και την Κρήτη από την ΔΕΜΕ τις δεκαετίες ʼ80 και ʼ90, με νέας γενιάς ανεμογεννήτριες. Στον κλάδο των Μικρών Υδροηλεκτρικών έργων, το 2009 ολοκληρώθηκε η κατασκευή των ΜΥΗΣ Σμοκόβου (10 MW) και Αγ. Βαρβάρας (0,9 MW), ενώ άρχισε η κατασκευή των ΜΥΗΣ Παπαδιάς (0,5 MW), Αλατόπετρας (2,3 MW) και Μεσοχώρας (1,6 MW).

Το 2009 πραγματοποιήθηκαν και οι πρώτες Φωτοβολταϊκές Εγκαταστάσεις, συνολικής ισχύος 60 kW, σε στέγες των ΕΘΕΛ, ΗΣΑΠ και ΗΛΠΑΠ, ενώ έχουν δρομολογηθεί οι Φ/Β σταθμοί Μεγαλόπολης Ι (11 MW) και ΙΙ (39 MW), Αθερινόλακκου (0,5 MW), Στράτου Ι (5,5 MW) και Στράτου ΙΙ (4,2 MW), Φ/Β Κοζάνης (30 MW), ΒΙΠΕ (17,4 MW, σε σύμπραξη με την ΕΤΒΑ) και, τέλος, 1 MW Φ/Β σε στέγες. Να σημειωθεί ότι το Φ/Β πάρκο Μεγαλόπολης (50 MW) θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα Φ/Β πάρκα στον κόσμο. Τέλος, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες επενδύει σημαντικά στην Γεωθερμία, πηγή ενέργειας που εγγυάται σταθερή και αδιάλειπτη παραγωγή και η οποία παραμένει ανεκμετάλλευτη στην πατρίδα μας, στοχεύοντας αρχικά να προχωρήσει άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου να αξιοποιήσει τα γεωθερμικά πεδία Λέσβου (8 MW), Νισύρου (5 MW), Μήλου (120 MW) και Μεθάνων (4 MW). Αξίζει να αναφερθεί το Υβριδικό έργο της Ικαρίας (6,5 MW), που συνδυάζει την Αιολική και την Υδροηλεκτρική Ενέργεια, έργο πρωτοποριακό, που εξασφαλίζει παροχή εγγυημένης ισχύος στο ηλεκτρικό σύστημα.

Ο εθνικός στόχος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τα γνωστά «τρία 20%», απαιτεί άμεση και συλλογική δράση. Έχουμε όλοι μερίδιο της ευθύνης να συνδράμουμε στην επίτευξη των στόχων αυτών, η πολιτεία μέσω ενός ευέλικτου και λειτουργικού νομικού πλαισίου, οι τοπικές κοινωνίες μέσω αποδοχής και συναίνεσης και οι εταιρείες μέσω πράσινων επενδύσεων. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε τον φυσικό πλούτο της χώρας μας, να αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση και να θέσουμε τα θεμέλια γα την αντιστροφή του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Ανταποκρινόμενη στο εθνικό και παγκόσμιο κάλεσμα, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες αναπροσαρμόζει το επιχειρησιακό της πλάνο προκειμένου να διατάξει τις δυνάμεις της για ουσιαστική πράσινη ανάπτυξη, η οποία, μέσα από την εκμετάλλευση ανανεώσιμης ενέργειας, αφενός εξασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και αφετέρου οδηγεί σε οικονομική ανάπτυξη (δημιουργία θέσεων εργασίας).

Το στοίχημα της πράσινης ανάπτυξης για την πατρίδα μας δεν μπορεί να αποτύχει και η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, στο μέτρο που της αναλογεί, θα συμβάλλει.
*Ο Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε.
=====================================
Η ανάπτυξη της αιολικής παραγωγής στην Πορτογαλία ΤΟΥ ΑΛΒΕΡΤΟΥ ΜΑΪΣΗ*

Με πρωτοβουλία του καθηγητή κ. Χατζηαργυρίου, αντιπροέδρου της ΔΕΗ, εκλήθη ένας Πορτογάλος καθηγητής (κ. Lopez) για να παρουσιάσει τη μεθοδολογία ανάπτυξης της παραγωγής ΑΠΕ στη χώρα του. Είναι μιά χώρα συγκρίσιμη από κάθε πλευρά μʼ εμάς, η οποία το 2000 πρακτικά δεν είχε παραγωγή ΑΠΕ και σήμερα έχει εγκατεστημένη ισχύ 3.500 MW, που μέχρι το τέλους του έτους θα ανέλθει σε 4.000 MW.

Είδανε γρήγορα ότι με τις αδειοδοτήσεις δεν μπορούσε να προχωρήσει ταχέως η ανάπτυξη ΑΠΕ. Ο Διαχειριστής του Συστήματος προχώρησε στην εκπόνηση μελετών για να επισημάνει τις περιοχές με μεγάλη ανεμόπτωση. Επέλεξε κάποιες από αυτές και προχώρησε στην κατασκευή δικτύων μεταφοράς ρεύματος, ώστε, όταν εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες, τα πάντα να είναι έτοιμα. Στη συνέχεια προκήρυξε διαγωνισμό για ορισμένη εγκατεστημένη ισχύ, με σκοπό να προκύψει η εταιρεία που θʼ αναλάμβανε την ανέγερση του πάρκου και την εκμετάλλευσή του. Οι όροι του διαγωνισμού ήσαν κατʼ αρχήν τεχνικοί, ώστε οι εγκαταστάσεις να υπακούουν σε προδιαγραφές αναγκαίες για την καλή λειτουργία και, κυρίως, συνεργασία με τις άλλες μονάδες παραγωγής. Εφόσον ξεκαθάριζε ποιοί καλύπτουν τις προδιαγραφές, τον διαγωνισμό κέρδιζε αυτός που θα προσέφερε μεγαλύτερη έκπτωση στις κανονισμένες τιμές που πουλούν οι παραγωγοί την ενέργεια ΑΠΕ. Η αιολική ενέργεια πωλείται 70 /MW. Ετέθη και ερώτημα για την αποδοχή των εγκαταστάσεων ΑΠΕ από τους κατοίκους και απάντησε ότι το 5% των εισπράξεων θα πάνε στους κατοίκους της περιοχής και έτσι δεν θα υπάρχει πρόβλημα.
Κλειδί για τη μεγάλη διείσδυση αιολικής παραγωγής σε συνθήκες ευστάθειας του συστήματος είναι η ύπαρξη μεγάλης στρεφόμενης εφεδρείας και αντλητικών υδροηλεκτρικών έργων.

· Εφεδρεία έχουν αρκετή από τα υπάρχοντα υδροηλεκτρικά έργα (είναι της τάξεως των 4.500 MW) και από τις διασυνδέσεις με την Ισπανία και μέσω αυτής με την Ευρώπη. Οι διασυνδέσεις με την Ισπανία είναι ισχυρές, όμως η σύνδεση Ισπανίας–Γαλλίας είναι ασθενής και δημιουργεί κάποια προβλήματα.

· Τα αντλητικά υδροηλεκτρικά συγκροτήματα παρέχουν διέξοδο για διοχέτευση της παραγωγής ΑΠΕ τις ώρες άντλησης. Ακόμη μπορούν να βοηθήσουν στην ευστάθεια του Συστήματος σε καταστάσεις διαταραχών (λ.χ. απώλεια μεγάλης παραγωγής), διότι δίνεται εντολή για ακαριαία στάση των αντλιών.
Για το 2020 έχουν ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα, να καλύπτουν το 55% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια με παραγωγή ΑΠΕ(!). Για υποβοήθηση της εγκατάστασης και, κυρίως, της άνετης διείσδυσης της αιολικής παραγωγής, προγραμματίζουν την κατασκευή νέων υδροηλεκτρικών αντλητικών σταθμών 2.000 MW. Τέλος, κατάφεραν νʼαναπτυχθεί η εγχώρια βιομηχανία στην κατασκευή εξοπλισμού ΑΠΕ και σήμερα είναι μία εξαγωγική χώρα στον τομέα αυτό.
Νομίζω ότι το παράδειγμα της Πορτογαλίας μπορεί να χρησιμεύσει ως οδηγός για την δική μας ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
* Ο Αλβέρτος Μαΐσης είναι μηχανικός, πρώην Διευθυντής ΔΕΗ.
======================================
Ένας σημαντικός ανανεώσιμος αναξιοποίητος ενεργειακός πόρος
TOY ΓIΩΡΓΟΥ ΑΝΔΡΙΩΤΗ*
Από τον πίνακα των ισοζυγίων του τελευταίου ενεργειακού σχεδιασμού (ΣΕΕΣ 2009) διαπιστώνουμε ότι οι προοπτικές ανάπτυξης του υδροδυναμικού στον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό των ΑΠΕ είναι απαισιόδοξες για τις επόμενες 10ετίες.



Έτσι, ενώ εφέτος η προβλεπόμενη παραγωγή από τους μεγάλους Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς (ΥΗΣ) αποτελεί το 46% του συνόλου των ΑΠΕ, το 2020 θα αποτελεί μόνο το 18% και το 2030 μόνο το 12%. Επίσης αν ολοκληρωθούν τα έργα που βρίσκονται σήμερα στο στάδιο της κατασκευής (περίπου 340 ΜW), προβλέπεται μέχρι το 2020 να προστεθούν μόνο άλλα τόσα περίπου, ενώ για τις υπόλοιπες ΑΠΕ προβλέπεται να προστεθούν πολλές χιλιάδες ΜW (τουλάχιστον 7.000)
Είναι λογικό να συμπεράνει κανείς ότι αυτές οι μειωμένες προσδοκίες οφείλονται στη διαπίστωση είτε ότι δεν χρειαζόμαστε άλλους μεγάλους ΥΗΣ είτε ότι δεν υπάρχει άλλο σημαντικό διαθέσιμο υδροδυναμικό, αφού το έχουμε ήδη αξιοποιήσει, όπως οι περισσότερες από τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Τις παραπάνω απόψεις θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε.

Γιατί χρειαζόμαστε και άλλα μεγάλα ΥΗΕ;
Ως ενεργειακά έργα μάς προσφέρουν ανανεώσιμη ενέργεια με λογικό κόστος και εγγυημένη ισχύ, αφού αποθηκεύεται στον ταμιευτήρα, αντίθετα από τις άλλες μορφές ΑΠΕ που εξαρτώνται από ευμετάβλητες κλιματικές συνθήκες (άνεμος, ηλιοφάνεια κ.λπ.). Η άποψη ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια μεγάλης κλίμακας δεν είναι ανανεώσιμη στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης.

Δεν είναι μόνο ενεργειακά, αλλά και έργα διαχείρισης νερού πολλαπλής ωφελιμότητας, αφού αξιοποιείται μόνο η δυναμική ενέργεια του νερού, ενώ το ίδιο μπορεί να διατεθεί για όλες τις άλλες πολύτιμες χρήσεις του. Με δεδομένο ότι στο μέλλον η αξία του νερού ως κοινωνικού και οικονομικού αγαθού θα αυξάνεται, δεν χρειάζονται περισσότερα επιχειρήματα.
Με βαθμούς απόδοσης της μετατροπής μηχανικής σε ηλεκτρική ενέργεια, περίπου 90% βελτιώνουν τη συνολική ενεργειακή αποδοτικότητα του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας.
Με το μεγαλύτερο ποσοστό εγχώριας προστιθέμενης αξίας από όλες τις άλλες ενεργειακές επενδύσεις δίνουν παραγωγική διέξοδο ανάπτυξης και συντελούν στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ιδιαίτερα σε ορεινές, λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας.
Λόγω του μεγάλου χρόνου λειτουργίας τού Η/Μ εξοπλισμού τους (τα έργα που κατασκευάστηκαν στη χώρα μας τη 10ετία του 1950 λειτουργούν και θα λειτουργούν για αρκετές 10ετίες ακόμη) έχουν τον μεγαλύτερο βαθμό ενεργειακής αποτελεσματικότητας (η ενέργεια που αποδίδουν σε όλη την οικονομική ζωή τους σε σύγκριση με την ενέργεια που καταναλώνεται για την κατασκευή τους) από όλα τα άλλα ενεργειακά έργα. Για τον ίδιο λόγο είναι τα μόνα έργα αποκατάστασης της «κοινωνικής δικαιοσύνης», αφού αποπληρώνονται από τη γενιά μας και κληροδοτούνται στις μελλοντικές γενιές, αντίθετα από τα χρέη της γενιάς μας.

Λόγω της μεγάλης ευελιξίας τους (δυνατότητα ταχύτατης ανάληψης και απόρριψης φορτίου) αποτελούν τις πιό χρήσιμες μονάδες υποστήριξης της μεγάλης κλίμακας διείσδυσης αιολικής ενέργειας στα ηλεκτρικά συστήματα. Για παράδειγμα, στην Πορτογαλία, χώρα που έχει αντίστοιχα οικονομικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά με τη χώρα μας, για να εξασφαλίσουν διείσδυση περίπου 8.000 ΜW αιολικών το 2020, προβλέπουν να έχουν εγκαταστήσει άλλα τόσα ΜW μεγάλων ΥΗΣ (3.500 ΜW περισσότερα από τα σημερινά 4.500 ΜW), τα περισσότερα από αυτά αναστρέψιμα, ώστε να έχουν δυνατότητα απορρόφησης της αιολικής ενέργειας κατά τις ώρες χαμηλής ζήτησης.

Υπάρχει σημαντικό διαθέσιμο υδροδυναμικό ή έχει εξαντληθεί;
Συστηματικές έρευνες υδροδυναμικού έχουν γίνει από τη ΔΕΗ το 1960 και το 1975. Το 1960 εκτιμήθηκε το θεωρητικό επιφανειακό υδροδυναμικό σε 80 Twh και το αξιοποιήσιμο σε 20 Twh. Το 1975 εκτιμήθηκε το θεωρητικό γραμμικό υδροδυναμικό επτά μεγάλων ποταμών και των κύριων παραποτάμων τους. Το αποτέλεσμα για ένα σύνολο λεκανών απορροής περίπου 19.550 km² ήταν περίπου 36 Twh.
Σήμερα έχουν κατασκευαστεί 16 ΥΗΣ με συνολική ισχύ περίπου 3.000 ΜW, από τους οποίους λειτουργούν οι 15 (εκκρεμεί ακόμη η λειτουργία του ΥΗΣ Μεσοχώρας). Από τη σύγκριση της παραγόμενης ενέργειας αυτών των ΥΗΣ με το γραμμικό θεωρητικό υδροδυναμικό της έρευνας του 1975 προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα:
Στους μεγάλους ποταμούς (Αχελώος, Αλιάκμονας, Νέστος), στους οποίους έχουν κατασκευαστεί υδροηλεκτρικά έργα με ταμιευτήρες σε σειρά (cascade), το ποσοστό αξιοποίησης του θεωρητικού γραμμικού υδροδυναμικού είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα (25-31%)
Δεδομένου ότι ο Αχελώος εμφανίζεται με το μεγαλύτερο ποσοστό αξιοποίησης (31%), χωρίς την κατασκευή των έργων που έχουν μελετηθεί στον ανατολικό κλάδο του, ο στόχος για 15 Τwh υδροηλεκτρικής παραγωγής (40% του θεωρητικού υδροδυναμικού των μεγάλων ποταμών) είναι εύλογος και εφικτός
Η σημερινή αξιοποίηση (περίπου 6,5 Τwh για καλή υδραυλικότητα) αποτελεί μόνο το 43% αυτού του στόχου
Συνεπώς υπάρχει σημαντικό διαθέσιμο υδροδυναμικό που δεν έχει αξιοποιηθεί και πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στις ενεργειακές επιλογές μας. Σημειώνεται ότι από τη ΔΕΗ έχουν εκπονηθεί στο παρελθόν προμελέτες συγκεκριμένων έργων σε ποταμούς όπως οι Καλαμάς, Σαραντάπορος, Ανατολικός Αχελώος κ.λπ. με ισχύ τουλάχιστον 1.500 ΜW. Επισημαίνεται, τέλος, ότι, με δεδομένη τη μεγάλη μελλοντική σημασία του νερού, πρέπει να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατές θέσεις ταμιευτήρων που έχουν μελετηθεί στα ποτάμια μας. Γιʼ αυτό πρέπει να δεσμευθούν αυτές οι θέσεις και να μη χορηγούνται άδειες παραγωγής για Μικρούς ΥΗΣ σε τέτοιες θέσεις.
Συμπληρωματικά με τα προηγούμενα σημαντικά ερωτήματα πρέπει να σχολιασθούν πολύ συνοπτικά και ορισμένες άλλες απόψεις που σχετίζονται με τα υδροηλεκτρικά έργα:


Γιατί χρειάζονται μεγάλοι ΥΗΣ αφού οι μικροί ΥΗΣ δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον;
Δεν είναι δεδομένο ότι οι μικροί ΥΗΣ δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Από προσωπική εμπειρία έχω διαπιστώσει ότι ιδίως τα συνοδά έργα (π.χ. δρόμοι πρόσβασης και αγωγοί προσαγωγής σε ορεινές περιοχές, γραμμές Μ/Τ κ.λπ.), αν δεν μελετηθούν σωστά, μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές επιπτώσεις. Οι μικροί ΥΗΣ είναι έργα κυρίως ενεργειακά (δευτερευόντως μπορούν να συνδυαστούν με ιχθυοκαλλιέργειες, αναψυχή κ.λπ.), ενώ οι μεγάλοι ΥΗΣ (με ταμιευτήρα) είναι έργα διαχείρισης νερού με πολλαπλή χρησιμότητα. Συνεπώς:
Οι ανάγκες του συστήματος (και ο στόχος της μεγάλης διείσδυσης αιολικών) απαιτούν μεγάλα έργα με ταμιευτήρες.
Τα έργα αυτά μπορούν να κατασκευαστούν μόνο στους μεγάλους ποταμούς (και τους κύριους παραπόταμους).
Σε όλες τις άλλες θέσεις μπορούν να κατασκευαστούν μικρά έργα.
Δηλαδή μικροί και μεγάλοι ΥΗΣ είναι συμπληρωματικά έργα και δεν θα πρέπει να έρχονται σε αντιπαράθεση.

Με το σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης υδατικών πόρων είναι δυνατή η κατασκευή νέων φραγμάτων;
Η Οδηγία-Πλαίσιο 2000/60 ΕΚ για τα Νερά δημιουργεί ένα νέο καθεστώς στη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Νέα φράγματα δεν αποκλείονται. Αποκλείεται η αποσπασματική αντιμετώπισηή τους από πλευράς σχεδιασμού και αδειοδότησης. Η ανάπτυξή τους αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς έρευνας, τεκμηρίωσης και αιτιολόγησης με πολλά βήματα και παραμέτρους.
Η αναλυτική διαδικασία αιτιολόγησης πρέπει να περιλαμβάνεται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) που περιλαμβάνουν δημόσια διαβούλευση και αποδοχή.
Συνεπώς απαιτείται Εθνικός Σχεδιασμός όλων των φραγμάτων της χώρας και ένταξή τους στα ΣΔΛΑΠ.

Είναι αντιμετωπίσιμες οι αρνητικές επιπτώσεις από την κατασκευή φραγμάτων;
Η κατασκευή φραγμάτων για τη δημιουργία ταμιευτήρων προκαλεί σημαντική αλλαγή στο προηγούμενο φυσικό περιβάλλον, η οποία δεν είναι κατʼ ανάγκη πάντοτε αρνητική.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα (και στη χώρα μας, π.χ. Λίμνη Κερκίνης, Λίμνη Πλαστήρα) στα οποία με τη λήψη των κατάλληλων επανορθωτικών μέτρων το φυσικό περιβάλλον των τεχνητών λιμνών δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από εκείνο των φυσικών λιμνών.
Οι σημερινές γνώσεις της επιστήμης επιτρέπουν στους μηχανικούς που σχεδιάζουν τέτοια έργα να αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος. Μπορούν να αντιμετωπιστούν ακόμη και η διακίνηση της ιχθυοπανίδας, η κατακράτηση φερτών, η μεταβαλλόμενη οικολογική παροχή κ.λπ.
Ο ειλικρινής διάλογος με όσους αντιδρούν μπορεί να εξασφαλίσει την απαραίτητη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών στην αξιοποίηση ενός σημαντικού εγχώριου πόρου.
* Ο Γιώργος Ανδριώτης είναι πολιτικός μηχανικός.

======================================
Οι υπομονετικοί επενδυτές επιμένουν ελληνικά
Του Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙ
Και όμως, μέσα στον γενικότερο χαμό, την απαξίωση, τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις και την αμφισβήτηση της ελληνικής οικονομίας λιγοστοί ξένοι επενδυτικοί κύκλοι επιμένουν να ανοίγουν ή ακόμη να ενισχύουν θέσεις τους σε μετοχές επιλεγμένων εταιρειών.
Αργά αλλά σταθερά από την αρχή του έτους η σχέση εισροών-εκροών κεφαλαίων ευνοεί επιχειρήσεις όπως η Coca Cola Hellenic, η ΜΕΤΚΑ, τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Motor Oil αλλά και Folli-Follie, Frigoglass, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΟΠΑΠ και λιγοστές ακόμη. Την προηγούμενη εβδομάδα οι εισροές υπερίσχυσαν των εκροών και σε τραπεζικές μετοχές, με πρώτη και καλύτερη την Εθνική και δευτερευόντως τις Eurobank, Alpha Bank.
Σε αυτή τη φάση φαίνεται πως στο... μικροσκόπιο των τολμηρών βρίσκονται διεθνοποιημένοι όμιλοι, που επηρεάζονται λιγότερο από τις συνέπειες της κρίσης:

**Επιχειρήσεις με υγιή διάρθρωση, διασπορά χαρτοφυλακίου.

**Εταιρείες που πλήττονται λιγότερο από τις νομισματικές αναταράξεις.

**Οργανισμοί και φορείς του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, που σε εύθετο χρόνο θα ιδιωτικοποιηθούν από το οικονομικό επιτελείο.

Η περίπτωση της Coca-Cola Hellenic είναι ίσως η πιο αντιπροσωπευτική αυτής της λογικής, καθώς παρά την αμφισβήτηση της ελληνικής οικονομίας, στη μετοχή της CCH τοποθετούνται σταθερά από την αρχή του έτους κεφάλαια κυρίως αμερικανικού ενδιαφέροντος. Απόλυτα διεθνοποιημένος ο όμιλος (των οικογενειών Δαυίδ-Λεβέντη) πραγματοποιεί το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων του ομίλου εκτός συνόρων.

Συνεκτιμώντας το ενδεχόμενο πως η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε φάση βαθιάς ύφεσης, που θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια, η αναζήτηση των ανθεκτικών εταιρειών προβάλλει ως λογική διέξοδος για υπομονετικούς επενδυτές. Ο ΟΤΕ, παρά την συνεχιζόμενη απαξίωσή του (αποτιμάται στα 4,5 δισ. ευρώ) λόγω της υψηλής μερισματικής απόδοσης και του κύρους που προσφέρει η παρουσία της Deutsche Telekom εντάσσεται στην κατηγορία των πιο αμυντικών επιλογών. Η μετοχή έχει υποαποδώσει το 2009 και στα τρέχοντα επίπεδα αποτίμησης δείχνει να ελκύει ορισμένα γερμανικά και γαλλικά κεφάλαια.
Ο κλάδος της ενέργειας θεωρείται διεθνώς της... μόδας και εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε ουσιαστικό άνοιγμα των αγορών, τότε ΔΕΗ, ΜΕΤΚΑ και Τέρνα Ενεργειακή διεκδικούν με αξιώσεις μερίδιο έργων και ενίσχυση των εσόδων τους. Η ΜΕΤΚΑ (ο όμιλος Μυτιληναίου ελέγχει το 53,6%) έχει ανεκτέλεστο των 2,5 δισ. ευρώ και προβλέπει αύξηση της κερδοφορίας για το 2010-11. Στα συν συγκαταλέγονται η ρευστότητα της εταιρείας και η υψηλή μερισματική απόδοση.
Παρά τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα ξένοι διαχειριστές λαβαίνουν θέσεις σε ομίλους με υψηλό ανεκτέλεστο και ισχυρή θέση στον τομέα των παραχωρήσεων. Ανεκτέλεστο 1,8 δισ. ευρώ έχει ο όμιλος ΓΕΚ/Τέρνα (των Γ. Περιστέρη- Ν. Κάμπα), που δραστηριοποιείται σε διάφορους κλάδους.
Υψηλό ανεκτέλεστο, ικανοποιητική μερισματική απόδοση και ευρύ χαρτοφυλάκιο διαθέτει ο Ελλάκτωρ (συμφερόντων οικογενειών Μπόμπολα-Καλλιτσάντση). Παρά την απώλεια ενός σημαντικότατου έργου (προϋπολογισμού 1,9 δισ. ευρώ στο Αμπου Ντάμπι) και την πρόβλεψη της Εθνικής-Π&Κ για υποχώρηση 17,3% στα καθαρά κέρδη (78,4 εκατ. ευρώ) τα EBITDA του ομίλου υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθούν σε 323,9 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,9% σε σχέση με το 2008.
Λόγω της διεθνοποιημένης παρουσίας τους, Τιτάν και Folli-Follie συγκεντρώνουν από την αρχή του έτους το ενδιαφέρον ξένων διαχειριστών.
Εισηγμένες με ταμείο ελκύουν επίσης αργά αλλά σταθερά επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο όμιλος Φουρλή έχει ταμείο 94,1 εκατ. ευρώ και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 92,3 εκατ. ευρώ και αποκομίζει σημαντικά κέρδη από τα ΙΚΕΑ, γεγονός που του επιτρέπει να διανέμει καλό μέρισμα.
Ο κλάδος της διύλισης (Motor Oil, Ελληνικά Πετρέλαια) προβλέπεται ότι θα πιεστεί από τη μείωση της κατανάλωσης, ωστόσο, η Motor Oil προβλέπει ότι το ποσοστό πτώσης της ζήτησης στην αγορά πετρελαιοειδών φέτος θα είναι μονοψήφιο.
=================================